İNGİLTERE’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma süreci (Brexit), üç yılda ikinci başbakanı koltuğundan etti. 2016’daki Brexit referandumunda AB’de kalınmasını savunup kaybedince istifa eden David Cameron’ın akabinde vazifeye gelen Theresa May de hareket alanı kalmayınca 7 Haziran’da parti liderliğini bırakacağını açıkladı. Genelde hislerini gizlemeyi başaran bir profile sahip olan May, elinden gelenin en düzgününü yaptığını belirterek, “Brexit’in gerçekleşmesini sağlayamamak benim için derin bir keder kaynağı ve her vakit o denli kalacak” dediği istifa açıklamasının sonunda gözyaşlarını tutamadı.
PARTİSİ İSYAN ETTİ
AB ile aylarca müzakere ettiği Brexit’e ait Çekilme Anlaşması’nı üç denemeye rağmen Avam Kamarası’ndan bir türlü geçirmeyi başaramayan ve dördüncü denemeye hazırlanırken havlu atmak zorunda kalan May’i bu karara bilhassa önderi olduğu Muhafazakâr Parti’de denetim edilemez bir hal alan muhalefet itti. May’in son olarak muhalefetteki Personel Partisi’nin dayanağını alabilmek için ikinci referanduma yeşil ışık yakan bir yaklaşım içine girmesi, kabine üyeleri de dahil olmak üzere, parti içinde bardağı taşıran son damla oldu. May’in ayrılma kararı üzerine parti liderliğine yönelik süreç başlatılacak. Yeni isim belirlenene kadar May başbakanlık vazifesini sürdürecek.
ERKEN SEÇİM TALEBİ
Muhafazakâr partililer, temmuz sonuna kadar yeni başkanlarını belirlemeyi hedefliyor. Rakip Personel Partisi önderi Jeremy Corbyn, “Başbakan May istifa etmekte haklı. Artık ülkenin aylardır bildiği, ne kendisinin ne bölünmüş, modüllere ayrılmakta olan partisinin yönetebildiğini kendisi de kabul etmiş oldu” diyerek derhal genel seçim daveti yaptı. Muhafazakâr Parti önder adaylarının birçoklarının mevcut Brexit mutabakatı ya da ikinci referandum yerine anlaşmasız ayrılıktan yana olması sürecin geleceğine yönelik meçhullüğü güzelden güzele artırdı.
KUZEY İRLANDA KOLTUĞUNDAN ETTİ
Kuzey İrlanda’nın İngiltere ile birlik yanlısı ve katı Brexitçi Demokratik Birlik Partisi’nin (DUP) dışarıdan takviyesiyle azınlık hükümeti kurabilen May’in sonunu hazırlayan da Kuzey İrlanda sorunu oldu. AB ile 2 yıl boyunca yürüttüğü müzakerelerin sonuna vardığı Brexit muahedesi, Kuzey İrlanda ile ilgili ‘tedbir maddesi’ nedeniyle parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası’nda 3 sefer reddedildi. Mutabakatta reaksiyon çeken unsur, AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile İngiltere’ye bağlı Kuzey İrlanda ortasına Brexit sonrasında fiziki hudut girmesini önlemeyi amaçlıyordu. Hususa nazaran, İngiltere ile AB kapsamlı bir ticaret mutabakatı imzalayana kadar ülkenin bütünü Gümrük Birliği içinde kalacak lakin Kuzey İrlanda ek AB kurallarına da tabi olacaktı. Bu hususun Kuzey İrlanda’yı vakitle İngiltere’den koparacağını savunan Muhafazakâr Partili katı Brexitçiler ile DUP, May’in mutabakatının Avam Kamarası onayı almasını önleyen en değerli aktörler oldu.
AB: KONUMUMUZ AYNI
AB Kurulu Sözcüsü Mina Andreeva, AB Komitesi Lideri Jean Claude Juncker’in İngiltere Başbakanı May ile çalışmaktan çok hoşlandığını ve kendisine büyük hürmet duyduğunu söyledi. Andreeva, Brexit konusunda ise AB’nin konumunun birebir olduğunu vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ismine Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamada May cesaretli çalışması için övülürken Brexit konusunda acil netleştirmeye muhtaçlık olduğu vurgulandı. Hollanda Başbakanı Mark Rutte, May’in bırakma kararına karşın mutabakatın masada olduğunun altını çizerken İspanya Hükümet Sözcüsü Isabel Celaa, “Anlaşmasız Brexit kaçınılmaz gözüküyor” dedi.
YERİNE ADAY ÇOK
MUHAFAZAKÂR Parti liderliği için ismi geçen adayların sayısı 17’yi buluyor. En fazla talih tanınan isimlerin başını eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson çekiyor. Son iki isme kalması halinde favori olarak gösterilen Johnson’ın AB nezdindeki prestiji hayli düşük. Etraf Bakanı Michael Gove da öne çıkan adaylardan. Brexit konusunda Johnson’a nazaran daha sert bir çizgiye sahip olan Gove’un Muhafazakâr Parti’yi birleştirme potansiyeli daha yüksek. May’in yerine ismi geçen öteki isimler ortasında İçişleri Bakanı Sajid Javid, Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt ve eski Brexit Bakanı Dominic Raab da bulunuyor.
