– İsviçre‘den Anadolu topraklarına getirilen 37 tarihi eser Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde
ANKARA – Arkeolojik Kültür Varlıklarının Yasa Dışı İthali ve Transit Geçişinin Önlenmesi ile İadesine Yönelik Muahede sonucunda İsviçre‘den getirilen 37 kesim tarihi eser Türkiye’ye getirildi.
İsviçre ile imzalanan Arkeolojik Kültür Varlıklarının Yasa Dışı İthali ve Transit Geçişinin Önlenmesi ile İadesine Yönelik Muahede çerçevesinde 37 modüllük tarihi eser kümesi Ankara’da bulunan Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne getirilerek basın mensuplarına sergilendi. Yapılacak olan yenileme çalışmalarının akabinde uygun görülen bir müzede sergilenecek.
“2002 yılından bu yana ülkemize iadesi sağlanan kültür varlığı sayısı 12 bin 76’ya ulaştı. Bunlardan 3 binden fazlası bu yıl iadesini sağladığımız eserler”
İsviçre‘nin yanı sıra Amerika Birleşik Devleti’nin de ortalarında bulunduğu 12 ülkeyle ikili muahedeler sağlandığını, bu muahedeler sonucunda bu ülkelerin ilgili makamlarıyla direkt irtibat ve işbirliği halinde çalışarak tarihi yapıtların Türkiye’ye getirildiğini belirten Kültür ve Turizm Bakanlığı Yurtdışı Kaçakçılıkla Uğraş Şube Müdürü Burcu Özdemir, “Ülkemiz ile İsviçre ortasında geçtiğimiz Kasım ayında imzalanan kültür Kaçakçılığıyla çaba alanındaki ikili mutabakatla birlikte bu muahedenin yürürlüğe girmesiyle birlikte ülkemizden yasa dışı çıkarılan kültür varlıklarının İsviçre’ye girişi de engellenmiş oldu. İsviçreli makamlara bu yapıtlara el koyma yetkisi tanındı ve bu yapıtların bakanlığımız uzmanları tarafından incelenmesine imkan sağladı. Yapılan incelemeler sonucunda Anadolu kökenli olduğu düşünülen yapıtlarımız için İade taleplerimiz oluşturulmakta. Bu doğrultuda geçtiğimiz yaz aylarında bu ikili mutabakat sonucunda irtibat ve işbirliği halinde çalıştığımız İsviçre Federal Kültür Ofisi yetkililerinin bize ilettiği bilgiler doğrultusunda, eserler müze uzmanlarımız tarafından titizlikle incelendi ve oluşturulan raporlarla birlikte kaçakçılıkla uğraş Dairesi Başkanlığı uzmanlarının derlediği kanıtlar ve bilgiler bir evrak haline getirilerek iade talebimiz İsviçre makamlarına iletildi. Bunun üzerine bu 37 kesim yapıttan oluşan kümenin ülkemize iadesine karar verildi. 11 Ekim’de Bern Büyükelçiliğimizde düzenlenen merasimle teslim alınan eserler, yeniden inançlı paketleme ve Türk Hava Yollarının dayanağıyla içinde bulunduğumuz Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne taşındı. Burada da onarım ve konservasyon çalışmalarının akabinde uygun görülen eserler müzede ziyaretçilerle buluşturulacak. Bu eser kümesi için de yüklü olarak Urartu devri bronz eşyaları görmekteyiz. Urartular milattan evvel dokuzuncu ve yedinci yüzyılları Ortasında Van Gölünü merkez almak üzere geniş bir medeniyet kurmuşlardır ve metal işçiliğinde epey ileri seviye bir medeniyetler. Burada da bunun örneklerini görmekteyiz. At koşum kadroları bronzdan yeniden mobilya aksamları, bronz kazanlara aplike boğa başları karşımıza çıkmakta. Günlük kullanım kapları da var bunların ortasında bunun yanı sıra bu eser kümesi için de milattan evvel üçüncü yüzyıla tarihlenen bir eser var. Bu batı Anadolu, bilhassa iç batı Anadolu’ya atfedilen bir eser. Beyefendice Sultan ve Kusura tipi eserler olarak isimlendirilen eser tiplerinin bir birleşimi olarak karşımıza çıkıyor. Tekrar tıpkı vakitte gümüş bir vazonun kesimini görüyoruz. Bu da Anadolu’nun Roma devrine tarihleniyor ve bir geyik figürümüz var yeniden Anadolu’nun Roma devrine tarihlenmekte. 2002 yılından bu yana ülkemize iadesi sağlanan kültür varlığı sayısı 12 bin 76’ya ulaştı. Bunlardan 3 binden fazlası bu yıl iadesini sağladığımız eserler. İsviçre ve Amerika Birleşik Devletleri üzere ülkelerin de bulunduğu toplam 12 ülkeyle yaptığımız ikili muahedeler sonucunda bu ülkelerin ilgili makamlarıyla direkt irtibat ve işbirliği halinde çalışmamıza imkan sağlanmış oluyor. Amerika Birleşik Devletleri New York Manhattan bölge savcılığıyla Kaçakçılıkla Uğraş Dairesi Başkanlığımızın geliştirdiği işbirliği ve yaptığı ortak çalışmalar sonucunda farklı kümeler halinde çok kıymetli yapıtların iadesi Amerika Birleşik Devletleri’nden sağlandı. Bunların ortasında Perge’den kaçak kızlarla elde edilerek yurt dışına kaçırılan lahit kesimleri, kıymetli seramik eserler ve Burdur ile bu Bubon Antik kentinden tekrar yasa dışı yollarla edinilerek yurt dışına 1960’lı yıllarda kaçırılan kıymetli imparator heykelleri var. Bunlar büyük boyutlu bronz heykeller. Bunlardan 2 adedinin bugüne kadar iadesini sağladık ve bunların devamı içinde çalışıyoruz. Tekrar hem Amerika Birleşik Devletleri hem İsviçre makamlarıyla yakın işbirliği halinde çalışmalarımız devam ediyor. İlerleyen süreçlerde de olumlu haberler almayı umuyoruz daima birlikte” sözlerini kullandı.
“Eserler ilişkin oldukları topraklarda korunmalı anlayışımızla çalışmalarımıza devam ediyoruz”
Özdemir ayrıyeten, yapıtların ilişkin oldukları topraklarda korunması anlayışının karşılıklı olarak gerçekleştirildiğini, Türkiye’de ele geçirilen yapıtların acilen ilişkin olduğu ülkelere gönderildiğini belirterek şu kelamları kaydetti:
“Türkiye Anadolu kökenli yapıtların peşine düştüğü üzere tıpkı vakitte farklı ülkelere ilişkin yapıtların Türkiye’de yakalanması halinde derhal ilgili ülkelere iadesini gerçekleştiriyor. Bu manada Çin, Irak, Kazakistan üzere kültür kaçakçılığı konusunda mağdur olan ülkelere tarihi yapıtları iade ediyoruz. Eserler ilişkin oldukları topraklarda korunmalı anlayışımızla çalışmalarımıza devam ediyoruz.
