İRAN Cumhurbaşkanı Hasan Manevî, ABD ile yaşanan krizin siyasi ve ekonomik tesirlerini İran halkına anlattı. Başşehir Tahran’da siyasi aktivistlerin aktifliğine katılan Manevî, 1980-88 yılları ortasında İran-Irak savaşını hatırlatarak “O vakit ithalat, ihracat, petrol satışı ve bankacılık bahislerinde problemimiz yoktu. Yaptırımlar yalnızca silah alımıyla ilgiliydi” derken, İran’ın yakın gelecekteki meselelerinin savaş periyodundan daha beter olabileceğini söyledi.
ABD’nin İran’a yönelik uyguladığı kapsamlı yaptırımların ‘eşi görülmemiş bir savaş’ olduğunu söyleyen Manevî, “Düşmanın bankacılık alanında getirdiği kısıtlamalar petrol, petrokimya, çelik ve tarım eserlerinin satışı üzerinde de tesirli oluyor” değerlendirmesinde bulundu. Manevî, halkın ekonomik problemleri olduğunu lakin sorunun yalnızca ekonomik olmadığını ve problemin tüm taraflarıyla ele alınması gerektiğini vurgulayarak, ülkedeki sıkıntıların aşılması için toplantıya katılan siyasi aktivistlerden takviye istedi.
“BAŞLARINA İNERİZ”
İran’dan bölgeye askeri yığınağını artıran ABD’ye tehditler de gelmeye devam etti. ABD’nin bölgeye USS Abraham Lincoln uçak gemisiyle bombardıman uçakları göndermesiyle ilgili konuşan İran İhtilal Muhafızları Hava Kuvvetleri Kumandanı Buyruk Ali Hacızade, Basra Körfezi’ndeki ABD güçlerini vurmakla tehdit etti. Hacızade, “40-50 civarında savaş uçağı ile 6 bin çalışanı olan savaş gemisi evvelce bizim için bir tehditti, bugün ise amaç durumunda” dedi. ABD uçak gemisinin Basra Körfezi’ndeki pozisyonunun İran ögelerine yakınlığına işaret eden Hacızade, “Amerikalıların durumu dişlerimiz ortasındaki et üzere. Şayet hareket ederlerse başlarına ineriz. Daha evvel bunlar bizim için tehditti artık ise bir fırsat” sözlerini kullandı.
‘PSİKOLOJİK SAVAŞ’
İran İhtilal Muhafızları Kumandanı Hüseyin Selami ise ABD’nin İran’a saldırmaya cüret edemeyeceğini öne sürerek, bölgeye savaş gemisi gönderilmesini ‘psikolojik savaş’ biçiminde kıymetlendirdi. ABD’nin bu yolla halka ve birtakım kumandanlara “savaş çıkacak korkusu” vermeyi amaçladığını lisana getiren Hüseyin Selami, “ABD’nin İran’a saldırması mümkün değil. ABD’nin İran’a yönelik bir savaş başlatmaya gücü yok ve buna cüret edemez zira bir taraftan İran savunma güçlerinden ve öbür taraftan uçak gemilerinin ziyan görmesinden çekiniyor. ABD, bu türlü bir riski almıyor” tabirlerini kullandı.
‘İRAN, İSRAİL’İ VURABİLİR’
İsrail Güç Bakanı Yuval Steinitz, ABD ile yükselen tansiyon nedeniyle İran’ın İsrail’e direkt ya da kendisine yakın örgütler üzerinden dolaylı olarak saldırabileceğini argüman etti. Steinitz, “Ortam yeterlice ısınmaya başlıyor. Hiçbir ihtimali dışlamıyorum. İran, İsrail’e füze atabilir. ABD’nin yaptırımları İran’ın belini büküyor ve daha güçlüleri yolda” tabirini kullandı. Steinitz, İran’ın Lübnan’dan Hizbullah, Gazze’den ise İslami Cihat yoluyla İsrail’e akın başlatmasının mümkün olduğunu da öne sürdü.
TAHRAN TRUMP’I ARAMAYACAK
ABD Lideri Donald Trump’ın ‘İranlı yetkililer beni arasın’ diyerek İsviçreli yetkililere bir telefon numarası vermesine İran’dan cevap geldi. İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Siyaset Kurulu Lideri Haşmetullah Felahetpişe, İran’dan hiç kimsenin Trump’ı aramayacağını söyledi. Bölgedeki mevcut gelişmelerin savaşla sonuçlanmayacağını ve Amerikalıların da bunu bildiğini belirten Felahetpişe, “İran’dan hiçbir vakit hiç kimse Sayın Trump’ı aramayacak. Gelecekte Amerikalılar İran ile müzakere konusunu daha önemli bir halde ele almaya mecbur kalacak” tabirlerini kullandı. Trump’ın beklenmedik teşebbüsünün akabinde konuşan bir diplomatik kaynak, İranlılar özel olarak talep etmediği surece İsviçre’nin numarayı İran’a iletmeyebileceğini söylemişti.
TANSİYON NASIL YÜKSELDİ
İran ile nükleer tansiyon, Trump idaresinin geçen yıl, 2015 tarihli nükleer muahededen yetersiz olduğu gerekçesiyle çekilmesi ve sonrasında yaptırım getirmesiyle yükselmeye başlamıştı.
ABD, geçen hafta İran’dan kaynaklanan güvenlik tehditleri nedeniyle bölgeye USS Abraham Lincoln uçak gemisini ve bombardıman misyon gücünü göndereceğini açıklamıştı.
İran ve ABD ortasındaki telaffuz giderek sertleşirken İran Cumhurbaşkanı Manevî çarşamba günü nükleer mutabakatın Avrupalı taraflarına petrol ve bankacılıkla
ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeleri için 60 gün mühlet tanımıştı.
Ruhani, aksi halde uranyum zenginleştirme düzeyini artırmak dahil yasaklı nükleer faaliyetlere döneceklerini açıklamıştı.
