BEŞTEPE’de 30 yıllık akademik mesleğinin akabinde vazifeye başlayan Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Göksel Aşan, Hürriyet’in sorularına yanıtladı. Sermayenin geldiği yollar ortasında, direkt sermaye yatırımlarının en kaliteli ve kalıcı olan olduğunu aktaran Aşan, “Fakat Türkiye’nin tasarruf açığını yalnızca direkt sermaye yatırımlarıyla giderebilmesi kısa devirde pek mümkün değil. Türkiye çok genç bir nüfusa sahip. Çoğumuzun 31 yaşında çok yüksek tasarrufları yoktu. Ya da hiçbirimiz 31 yaşında 100 liramızın 45 lirasını biriktirmiyorduk. Hasebiyle Türkiye şu anda 31 yaşında genç bir insan. O açıdan baktığımızda bizim tasarruf açığımızın olması çok olağan. Bir de şu da kıymetli, bulunduğumuz coğrafyada ‘var olanla yetinelim bununla ne kadar büyüsek o kadar yeter’ diyebilecek konumda değiliz. Bu coğrafyada biraz duraklarsanız tökezlersiniz. Bu çok açık, o nedenle duraklamıyor olmamız lazım. Bu durum bizim için bir mühlet dış kaynak gereksinimini canlı tutacaktır” diye konuştu.
KANAL SAYISI ARTMALI
“Burada problem aslında bizim sermaye girişlerini sağladığımız kanalların ne olduğudur” açıklamasını yapan Aşan şöyle konuştu: “Bu kanallar, dünya piyasalarında bir ya da iki yere bağlıysa ya da dünyanın en büyük bir iki bankası üzerinden geçiyorsa, sıhhatsiz bir durum ortaya çıkıyor demektir. Bilhassa tek para cinsinden yürütülen ekonomik faaliyetler durumu daha da sıkıntı hale getirmektedir. Bunun bir tarafıyla kolaylığı var öteki taraftan önemli bir risk taşıyor. Bizim liberal iktisatta çok dillendirdiğimiz üzere kâr nerede ise ya da daha yüksek getiri nerede ise para oraya sarfiyat, paranın milliyeti olmaz telaffuzları çok da yanlışsız değil. Devletlerin yürüttükleri siyasetler sermaye hareketlerini etkileyebiliyor. Bu elbette buyruk komuta zinciri ile olmak zorunda değil fakat istemedikleri ülkeye dair algıyı değiştirerek bunu yapabiliyorlar. O ülkeye dair çeşitli uygulamalar ile sermayenin o ülkeden korkmasına neden olabiliyorlar. İşte bu yüzden bizim açımızdan daha inançlı yol, kelam konusu kanalların sayısını arttırmaktır. Yani farklı para cinsinden de borçlanabiliyor olmamız gerek. Bu bizim EuroBond ve gibisi araçlarla dış sermaye gereksinimimizi azaltmada bir fırsattır. Bunu yalnızca Çin ile sonlu görmemek lazım. “
MALEZYA FIRSATI
Bu alanda Malezya örneğini veren Göksel Aşan, “Mesela Malezya, bölge iktisadı ve İslami finans açısından değerli bir aktördür. Neredeyse dünya nüfusunun yarısının bulunduğu bir bölgeden bahsediyoruz. Malezya ile Türkiye’nin her vakit çok farklı bağı var. Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed’in Türkiye’yi ziyaretiyle alakalar daha da üst bir düzeye çıkmıştır. Bizim Malezya ile en değerli işbirliğimiz savunma endüstrinde olabilir. Malezya’nın mevcut askeri gücü şimdi istedikleri düzeye gelmiş değil. Bu yüzden bilhassa savunma endüstrinde stratejik ortak arayışı içindeler. Bu durum iki ülke bağlarını geliştirmek için kıymetli bir fırsat. Malezya’nın İslami finansın merkezi haline gelmiş olması ise bir öteki fırsat olarak görülmektedir. Biz, Malezya’ya İFM projesinde bizim açımızdan kıymetli bir partner olabilir diye bakıyoruz. Eylülde bir Malezya ziyareti yapacağız. Offshore faaliyetler Malezya’da revaçta görünüyor. Öteki taraftan İslami Finans kısmı son derece gelişmiş durumda. Singapur tekrar benzeri avantajlara sahip, Endonezya esasen bizimle sıcak ilgiler geliştirmiş” dedi.
TİCARETTE ÇEMBERİN DIŞINA ÇIKMALIYIZ
TÜRKİYE’nin yer aldığı coğrafyada dünyanın geri kalanına kıyasla çok daha kolay ticari, ekonomik ve finansal alakalar geliştirebildiğini söyleyen Göksel Aşan şöyle devam etti: “Avrupa tarafında bir doygunluğa ulaştık. İhracatımızın yarısını Avrupa’ya yapıyoruz. Finans bağlamında ilgilerimizin büyük kısmı Avrupa’da. Bundan sonra Avrupa’ya olan ihracatımızı en fazla bir tık daha arttırabiliriz bu da yüksek maliyetlerle olur. Bu yüzden alternatif bölgelere yönelmemiz lazım. Çemberin dışına çıkıyor olmamız lazım. Buna yeni eksen demek çok gerçek değil. Bir eksen kaymasından kelam etmek de hakikat değil. Avrupa uzun bir müddet daha Türkiye’nin ticarette de finansta da en büyük partneri olmaya devam edecek. Amerika ile ticaretimiz zati çok büyük değil, fakat bunu arttırma imkânımız var. Biz aslında bugüne kadar ihmal ettiğimiz coğrafyalarla şu anda daha sıkı bağlar geliştirmeye çalışıyoruz. Ortadoğu ile gelgitli ilgiler içerisindeyiz. Bizim Ortadoğu ile de bağlantılarımızı sağlam ve canlı tutmamız lazım. Katar burada değerli bir ortak. Katar’da bulunan finans merkezi bizim finans merkezimizle iş birliğine gitme niyetinde. Bu mevzuda bir beyanları oldu ve birtakım görüşmeler yapıldı. Bu değişik bir paydaşlık olabilir. Malezya İslami Finans alanında Ortadoğu’ya nazaran daha esnek bir anlayışa sahiptir. Hatta Ortadoğu’daki birtakım fon sahipleri Malezya yerine Londra’yı tercih etmektedirler. Türkiye bu iki anlayış ortasında kıymetli bir duruma sahip. Biz bu iki anlayışı bir formda sentezleyebilecek, harmanlayabilecek ve oradan üçüncü bir yol çıkarabilecek durumdayız. İFM projesinin temel gayelerinden bir tanesi İstanbul’u İslami finansın kıymetli memleketler arası merkezlerinden bir tanesi haline getirmektedir. Bu gayenin gerçekleştirilmesinde İslami finans alanına ait insan kaynağının geliştirilmesi ve literatürün zenginleştirilmesi ile faizsiz eser ve hizmet çeşitliliğinin artırılması ana strateji başlıklarını oluşturmaktadır.”
ELİMDEN GELSE KÜLLİYE’DE BİLE DERS VERECEĞİM
BOŞ vakitlerini ailesine ayırdığını belirten Göksel Aşan, Neşet Ertaş dinlemeyi çok sevdiğini belirterek şunları söyledi: “İstanbul Fatih doğumluyum. Doğduğumdan beri de İstanbul’dan hiç çıkmadım. Toplantılar, seyahatler, görüşmeler derken çok az boş vaktim oluyor. Bulabildiğim her vakti aileme ayırmaya uğraş ediyorum. Kendime ayırdığım vakit zannediyorum yok artık. Bir dakika bile olsa vaktimi ailemle geçiriyorum. Bir kızım, bir oğlum var. Ailem şimdilik İstanbul’da yaşıyor. O yüzden daima bir bölünme halindeyim. Ders vermeyi özlüyorum, bu türlü ortada bir geliyor. Zira ben 30 yıldır kesintisiz ders veriyorum. Öğrencileri de ders vermeyi de özledim. Bu akademik boşluğu nasıl telafi edeceğimi bilmiyorum. Elimden gelse, Külliye’de istek ve talep eden herkese ders verebilirim mesela, çok keyifli ve değişik bir deneyim olur sanırım. Akademi farklı bir yer, biraz dışına çıkınca insan çabucak özlüyor. Ben akademiyi futbolculuğa benzetiyorum. Hem futbol oynuyorsunuz yani sevdiğiniz işi yapıyorsunuz, tıpkı vakitte hem de para kazanıyorsunuz, akademide bu türlü işte. Basketbola ilgim var. Çok güzel bir basketbol izleyicisiyim. Bizim ekipleri da, NBA’i da yakinen takip ederim. Son vakitlerde maalesef okuyamıyorum, artık vakit kalmıyor. Sinemaları sinemayı mümkün olduğunca kaçırmamaya çalışıyorum. Vizyon sinemalarını kaçırmam, ailemle izlerim. Kendi musikimizi bilhassa Neşet Ertaş’ı çok severim. Bununla birlikte Deep Purple, Led Zeppelin, Dire Straits dinlerim. Bir de çok güzel bir Muğam dinleyicisiyimdir, Azerbaycan müziği özel ilgi alanımdır. “
