Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm Projesi kapsamında seçtiği sekiz yeni üniversitenin proje protokollerinin de imzalandığı ‘Türkiye’nin Fırsat Penceresi: Türk Yükseköğretimi’ toplantısı Muş Alparslan Üniversitesi’nde düzenlendi. Toplantıya, YÖK Lideri Prof. Dr. Yekta Saraç, YÖK Yürütme Konseyi Üyesi Prof. Dr. Naci Gündoğan ve YÖK Lider Danışmanı Prof. Dr. Sezer Şener Komsuoğlu, Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm Projesi çerçevesinde seçilen ve bölgedeki kimi üniversitelerin rektörleri de katıldı. Merasimde imzalanan protokollerle Ardahan, Artvin Çoruh, Batman, Bitlis Eren, Gümüşhane, Hakkari, Kilis 7 Aralık ve Osmaniye Korkut Cet üniversitelerinde de ‘dijital dönüşüm’ başlatıldı.
SARAÇ’A SÜRPRİZ BERAT
YÖK Lideri Yekta Saraç’a, toplantıda bölge üniversitelerine yaptığı katkılardan ve bilim hayatını şekillendiren yeni projelerinden ötürü Doğu ve Güneydoğu bölgesindeki 26 üniversite rektörünün imzaladığı teşekkür beratı takdim edildi. Kendisine sürpriz olan berat için rektörlere teşekkür eden Saraç, misyonunu yaparken gerçek işler yapmaya çalıştıklarını, bu süreçte de rektörlerle grup olduklarını söyledi.
‘ÜNİVERSİTELERİN BÖLGESEL KALKINMADAKİ ROLÜ ÖNEMLİ’
YÖK’te üniversitelerin bölgesel kalkınmada değişen rolü üzerinde kıymetle durduklarını belirten Saraç, bu kapsamda 10 üniversitenin ‘bölgesel kalkınma odaklı üniversiteler’, 11 asıl beş aday üniversitenin de ‘araştırma üniversiteleri’ olarak belirlendiğini anlattı.
‘ALTIN ÇAĞI AKLIMIZDA TUTUYORUZ’
Saraç, konuşmasında toplantının da ismi olan ‘fırsat penceresi’ kavramına değindi. ‘Demografik fırsat penceresi’ kavramının, ekonomik, siyasal ve toplumsal boyutları ile ülkelerin geleceğini etkileyen, demografik dönüşüm sürecinde nüfus artış suratı azalırken, çalışma çağındaki nüfusun artması ve yüksek sayılara ulaşması olarak tanımlandığını söyleyen Saraç, bu nüfusun ülkenin ekonomik büyüme potansiyeline ve gelişmesine yol açtığını yani demografik temettü için bir temel oluşturduğunu belirtti.
Türkiye’de toplam nüfusun yüzde 68’inin 15-64 yaş ortasında çalışma çağında olduğunu anlatan Saraç, nüfusun yüzde 23.4’ünün 15 yaşından küçük, yüzde 9’unun ise 65 yaş ve üzeri şahıslardan oluştuğunu söyledi.
YÖK Lideri Saraç, konuşmasına şöyle devam etti:
“Türk yükseköğretimi olarak Türkiye’nin yakaladığı demografik fırsat penceresi avantajını olağanüstü âlâ kıymetlendirmemiz gerektiğinin ciddiyetle farkındayız. Ülkedeki çalışma çağındaki bu nüfus çalışma, üretme ve kazanma potansiyeline sahip. Eğitimde nicelik yerine niteliğe ağırlaşma fırsatı ortaya çıktı. Yükseköğretim siyasetlerini oluştururken bu altın çağı aklımızda tutuyoruz.
BİRÇOK YENİ MESLEK TARİFİ HAYATA GİRDİ
Endüstri 4.0 olarak da isimlendirilen kavram, objelerin interneti ve yapay zeka üzere yeni jenerasyon teknolojilerin endüstriyel makinelere entegre edilmesini hedefliyor. ‘Her şeyin interneti’ olarak da değerlendirebilecek bu çalışmalar, büyük data analitik araçlarını da kullanarak makineler ortasındaki işbirliğinin verimliliğini, eser ve hizmet kalitesini arttırmak ismine yeni üretim metotları oluşturmayı amaçlıyor. Böylelikle birçok yeni meslek tarifi da hayata girdi.
Ülkeler, bu alandaki çalışmalarını ‘endüstriyel internet’, ‘ileri üretim programları’, ‘akıllı üretim liderliği koalisyonu’, ‘toplum 5.0 planı’ ve ‘inovatif İngiltere’ üzere isimlerle sürdürüyor.
Dördüncü sanayi ihtilaliyle birlikte yapay zeka ve makine tahsili, robotik, nanoteknoloji, genetik ve biyoteknoloji üzere daha evvel ayrışmış olan alanlardaki gelişmeler artık daima birlikte gelişiyor ve birbirlerini güçlendiriyor. İş ve akademi dünyasının bilgilerine nazaran, 2022’ye kadar olan süreçte teknolojiye bağlı gelişen bilgi analistleri ve data bilimciliği, yazılım ve uygulama geliştiriciliği, e-ticaret ve toplumsal medya uzmanlığı üzere mesleklere talep artacak.
Dünya Ekonomik Forumu’nun 2018 yılı raporunda yer alan araştırmalar, önümüzdeki dört yıl içinde yapay zeka ve makine tahsili uzmanlığı, büyük data uzmanlığı, bilgi güvenliği analistliği, insan-makine etkileşimciliği tasarımı, robotik mühendislikler ve blok zinciri uzmanlığı üzere yeni teknolojileri manaya ve bunları uygulamaya yönelik mesleklerin de ortaya çıkacağını belirtiyor. Dünya Ekonomik Forumu bu raporu çeşitli şirketlerde 15 milyondan fazla çalışanla yaptığı tahlillerle ortaya koydu.
Bütün süreci bu toplantıda genç ve dinamik nüfusa sahip geleceğe dair savları olan ülkenin gayelerine ulaşması, kuşakları kaliteli bir eğitim-öğretim sistemiyle buluşturmak ve geleceğe dair maksatlarda geç kalmamak emeliyle söylüyorum.
Dünya Ekonomik Forumu tarafından net olarak tanımlanan matematik, fen, bilgi ve bağlantı teknolojileri, finans ve kültürel okur-yazarlık yeteneklerinde gelişme ana gaye olarak gösteriliyor. Artık, okur-yazarlık kavramı bilinen manasından farklı bir mahiyete büründü. Burada klasik manadaki okur-yazarlıktan farklı olarak bilişim, kültür, finans üzere mevzularda ilgili alanın temel süreçlerini yürütebilmek tabir ediliyor.
YÖK olarak var olanlara ilaveten bu yıl çeşitli üniversitelerde ‘bilgi güvenliği teknolojisi’, ‘yapay zeka mühendisliği’, ‘uluslararası ulaştırma sistemleri’, ‘yazılım geliştirme’, ‘dijital medya’ üzere programlar başlattık. Gelecek yıl akademisyenlerin teklifleriyle önlisans, lisans ve yüksek lisans seviyesinde bu programları arttıracağız. Bununla ilgili önemli bir süreç başlattık. Bir, iki ay içinde ulusal ölçekte bir kongre düzenliyoruz, çalışma kümeleri oluşturacağız ve önümüzdeki yıl yeni mesleklerle yükseköğretim sistemini ve Türkiye’yi tanıştırmayı bekliyoruz.
Etkinliğe katılan 27 üniversitede toplam 9 bin 863 öğretim elemanı bulunuyor. Bu 27 ilin iş dünyasıyla akademi dünyasının bir ortaya gelerek, birlikte çalışarak, yürütecekleri araştırma yapısının, o vilayetlerdeki bölgesel kalkınmaya, ekonomik büyümeye önemli katkılar vermesini bekliyoruz.
Bölgesel kalkınmada ana rol o bölgenin üniversitelerine ve onların yaratacakları ekosisteme, işbirliklerine bağlı. Bölgesel imkânları ve gelişme alanlarını bir ortada kıymetlendirerek üniversitelerin bölgeye hizmetlerinin kıymet kazanması ve başarılı olmasıyla ilgili ağır çalışmalar yapıyoruz.
Bu projenin yürümesinde valilerin, belediye liderlerinin, üniversite rektörlerinin ve öğretim üyelerinin, bölgesel ve lokal kalkınma ajanslarının sivil toplum kuruluşlarının ahenk içinde çalışmasının çok önemli ehemmiyeti ve katkısının bulunuyor. Bu, bir birlikte çalışma projesi.”
