Binlerce işçisi bulunan bir özel bankada çalışan bayan personel, gebelik ve doğum müsaadesi sebebiyle orta verdiği işine dönmek istedi. İş yerinde kreş olmaması sebebiyle büyük düşünce yaşayan genç anne, banka yönetimine kreş olmadığı için ihtarname çekti. Bütün teşebbüslere karşın patron bayan bankacıya tahlil bulmadı. Kreş yüzünden işini fesheden bankacı bayan, ikinci şoku kıdem ve ihbar tazminatı alamayınca yaşadı. İş Mahkemesi’nin yolunu tutan mağdur anne, davalı şirkette binleri aşan çalışanı bulunmasına karşın kreş ve bakım meskeninin bulunmadığını, ayrıyeten yapmış olduğu iş sebebiyle astım hastalığına yakalandığını, bu durumu üstlerine bildirerek misyon yeri değişikliği yapılmasını talep ettiğini söyledi. Yaşadığı mağduriyete karşın vazife yerinde bir değişiklik yapılmadığını, davacı davalı patrona ihtarname ile kreş temin etme yükümlülüğünü hatırlatarak aksi halde iş akdini feshedeceğini ihbar ettiğini, davalı bankanın ihtarnamesinde belirttiği sebepleri kabul etmeyerek istifa sayıp davacıyı işten çıkardığını ileri sürdü. Davacı, kıdem ve ihbar tazminatı alacağını talep etti.
Mahkemede savunma yapan davalı patron avukatı, davacının bankaya ulaşmış, fesihten vazgeçtiği tarafında beyanı kelam konusu olmadığını, tam tersine iş bağlantısını sona erdirdiğine dair yazılı İnsan Kaynakları Müdürlüğü’ne hitaben yazılmış beyanı olduğunu öne sürdü. Davacının yaptığı iş hasebiyle astım hastalığına yakalandığı ve bu sebeple departman değiştirilmesini talep ettiğine dair talebinin olmadığını, davacının yapmakta olduğu işin, astım hastalığına neden olmayacağını lisana getirdi. Davacının iş akdinin istifa sebebiyle sona erdiğinin kabul edileceği ihtar olduğundan, iş akdinin haklı sebeple feshedilmiş sayılmasının mümkün bulunmadığı ve davacının bu kapsamda kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağını savunarak davanın reddini istedi.
Mahkeme, davacının kreş temininin gerçekleştirilmemesi halinde haklı sebeple feshedeceğini bildirmesinin 4857 sayılı İş Kanunun 24. hususu kapsamında olmaması sebebiyle istifa olarak kabul edileceği, davacının bu fesih iradesinden vazgeçtiğine ve işe başladığına dair bir olgu da mevcut olamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. Davacı bayan kararı temyiz etti.
‘İçtihat metni’ niteliğinde bir karara imza atan Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, davacı bankacıyı haklı buldu. Daire, 14 Temmuz 2004 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 25522 sayılı Hamile yahut Emziren Bayanların Çalıştırılma Kaideleriyle Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğe atıfta bulundu. Yönetmeliğe nazaran, patronun belediye ve mücâvir alan hudutları içinde bulunan tüm iş yerlerinde, yaşları ve uygar halleri ne olursa olsun, toplam 150’den çok bayan çalışanı olması halinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için patron tarafından, çalışma yerlerinden farklı ve iş yerine yakın makul kaideleri taşıyan bir yurdun kurulmasının mecburi olduğu hatırlatıldı. Kararda şöyle denildi:
“Davacı doğumdan sonra işe başlamadan evvel gönderdiği ihtarname ile davalı patrona bu yükümlülüğünün gereği iş yerinde kreş açılması gerektiği, aksi takdirde iş kontratını feshedeceği ihtarında bulunmuş, davalı patron ise bu türlü bir yükümlülüğün bulunmadığını, davacının ihtarnamesinin istifa beyanı olarak kabul edileceğini bildirmiştir. Davacının müsaadesinin bittiği ve işe başlaması gereken tarihte işe başlamak istediği, patronun davacıyı istifa ettiği gerekçesiyle işe başlatmadığı davacı şahidinin tabirinden anlaşılmaktadır. Yönetmelikteki düzenleme gereği patronun kreş açma mecburiyeti bulunmakta olup, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen patron karşısında personelin iş mukavelesini haklı sebeple fesih hakkı bulunmaktadır. Fakat, davacı işe gelerek çalışma isteğini ve iş mukavelesini feshetme iradesinin bulunmadığını göstermiş, patron tarafından davacının çalışmasına müsaade verilmemiş olup, bu nedenle davalı patronun iş kontratını feshettiğinin kabul edilmesi gerekir. Davalı haklı sebeple iş mukavelesini feshettiğini ispat edemediğinden mahkemece kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilmesi gerekirken bu taleplerin yazılı münasebetle reddi yanlışlı olup, bozmayı gerektirmiştir. Karar oy birliği ile bozulmuştur.”
