HAZİNE ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye’ye son 1 yılda güvenen ve yatırım yapan yerli, yabancı yatırımcıların yüzde 20 ile yüzde 60 aralığında para kazandığını belirterek, yatırım yapanların yeniden kazanacağını söyledi. İktisat gazetecileriyle dün Ankara’da bir ortaya gelen Albayrak, “Geçen yıldan bu yıla bakıldığında Türkiye hem yabancı hem yerli yatırımcıya kazandırmış. Yatırımcıyı tekrar mahcup etmeyeceğiz. Yeni muvaffakiyet öyküsü yazacağız. Artık Türkiye’ye yatırım yapan 1 yıl sonra tekrar kazanacak. Dünyada eksi faizlerin olduğu bir iklimde bundan en ufak bir kuşkumuz yok” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndaki son 1 yılını kıymetlendiren Albayrak, “Bu süreç tarihi, engin deneyimler edindiğimiz bir yıl oldu. Islahat niteliğinde bir yılı geride bıraktık. Düzgün ve başarılı bir yıl bizi bekliyor. Direnç manasında… Dengeleneme güçlü bir formda amaçlarımızın ötesinde gerçekleşti. Cari manada, büyüme, enflasyon manasında dengelenme önümüzdeki yıl dengelenme daha güçlü olacak. Bugün 6 ay öncesine nazaran daha hoş bir hava var. Negatif ve olumsuz kestirimleri geride bırakarak. Beklenen makûs senaryolar bertaraf edildi. Bağışıklık sistemini güçlendirmiş bir Türkiye olarak yeni periyoda giriyoruz” dedi.
Türkiye’ye mayıstan bu yana DİBS, bono, swap, ödemeler istikrarı, borsa kanalıyla 10 milyar dolardan fazla yabancı girişi olduğunu anlatan Bakan Albayrak, “Geçen hafta yabancılarla toplantı yaptık. Türkiye’ye güvenen beşerler son bir yılda gerek TL gerek döviz bazında yüzde 20 ila 60 ortasında para kazandı. Aksiliklere inananlar ise yüzde 15 kaybetti” dedi.
AÇIK % 3’ÜN ALTINDA
Bakan Albayrak, borçluluk noktasında kamu olarak korkularının olmadığını, hanehalkı borçluluğunun dövize endeksli olmadığını ve dünyanın en düşük düzeyinde olduğunu, özel kesimin dış borçlarının ise ‘back to back’ kredilerden kaynaklandığı için önemli kahır yaratmayacağını anlattı. Bakan Albayrak, bütçe açığı ve iktisadın kaynak gereksinimini nereden karşılayacağına yönelik soruya da şu cevabı verdi: “Geçen yıl cari açık 58 milyar dolardı. Haziranda fazla vareceğiz. Buraya giden finansman gereksinimi minimize olacak. 2019’da bütçede masraflarda gerçekleşme yüzde 50, gelirlerde yüzde 46. Birinci iki çeyrek ekonomik faaliyette yavaşlamanın da tesiri oldu. Üçüncü ve dördüncü çeyrekten sonra düzgünleşme daha net hissedilecek. İktisadi faaliyetteki güzelleşmenin de başlamasıyla vergi gelirleri artacak. Bütçe açığı her şartta yüzde 3’ün altında gerçekleşir.”
Vergi artışları ve kamu artırımları konusunda ince bir mühendislik yürüttüklerini anlatan Albayrak, “Kamunun düzenlediği fiyatlarda yapmak zorunda olduğumuz artışları baz tesiri olacak aylara denk getirerek yaptık. Birçoğunu geride bıraktık diyebiliriz. Artırımların enflasyona tesiri oluyor. Fiyat artışlarını içeride absorve etmeye çalışıyoruz. Eşel taşınabilir sistemindeki gibi… Fiyat artışı gerektiren alanlar varsa yakından takip ederiz. Spesifik ÖTV artışı çalışması yok. Bütçe ve büyüme, istihdam ve üretim istikrarını hassas yürütüyoruz” dedi.
AKÇE DEĞİŞİKLİĞİ
Merkez Bankası’nın ihtiyat akçesinin Hazine’ye aktarılması konusunda yanlış bilgilendirilme olduğunu söyleyen Albayrak, “Bunun para basmayla uzaktan yakından ilgisi yok. Yedek akçe konusu Merkez Bankası bilançosunda bir kalemin yer değiştirmesiyle ilgili… Bu süreç büsbütün emisyon hacmi içindeki bir işlem” diye konuştu. Bakan Albayrak, piyasada faiz indirimin akabinde döviz kurlarındaki düşüşün kamu bankalarının döviz satmasından kaynaklandığına dair telaffuzları de kıymetlendirdi. Satış bir tarafa kamu bankalarının son birkaç ayda dövizde güçlü konum aldıklarını belirten Albayrak, Merkez Bankası’nın yüksek bir faiz indirimi yapmasına karşın kurun artmamasının ‘terzi işi politikaların’ yanlışsız olduğunu gösterdiğini belirtti.
ENFLASYON MAKSADIN ALTINA İNECEK
“MERKEZ Bankası faiz indirim sürecine girdi. Türkiye açık orta gerçek faiz farkıyla önde görülüyor. Bunun makası, marjı bizim bilmemiz, karar vermemiz mümkün değil. İcra tarafında biri olarak gerçek kesimin maliyetlerindeki düşüşe olumlu bakarım. Enflasyon trendine baktığımızda aşağı istikametli sürecin devam edeceğini öngörüyoruz. 2019 enflasyon maksadının altında kapatacağımızı çok net söyleyebilirim. Trendin aşağı taraflı olduğu görülüyor. Türkiye 1 yıllık dengelenme sürecinde enflasyonda, faizde aşağı istikametli trende girdi ve belirsizlikleri geride bıraktı. Yılın ikinci yarısı ve 2020’de olumlu bir devir olacak. Türkiye’nin yeni bir büyüme modeline geçeceğini söz etmiştik. Burada bilhassa cari istikrar konusunda dönüşümden bahsetmiştik. Beklediği-mizden âlâ bir yıl geçti.”
GAZ ARAMADA HOŞ HABER YAKIN
“DOĞU Akdeniz konusu (doğalgaz arama ve çıkarma faaliyetleri) benim için kıymetli bir mevzu. Bölgenin en kıymetli güç tüketicisi olan bir ülke olarak 3 yıl evvel atılan adımların ne kadar yerinde olduğunu gösteriyor. Türkiye deniz ve kara aramalarında 2020’de çok hoş haberlere hamile adımlar atıyor. Doğu Akdeniz konusunda hakkını sonuna kadar kullanıyor ve kullanmak durumda. Umarım hoş haberleri de yakında duyarız.”
Bakan Albayrak, İstanbul Finans Merkezi’nin (İFM) fiziki ve içerik olarak 2021’de tamamlanacağını, ulusal reyting şirketi konusunda da 2 ay içinde adım atılacağını kaydetti.
BU HAFTA FAİZ İNDİRİMLERİ BAŞLIYOR
“MERKEZ Bankası’nın faiz indirimi ilan ettiği gün ve sonraki piyasalarda faiz indirimi trendine girildiğini gördük. Bu hafta kamu bankaları başta olmak üzere faizlerde indirimi çok net göreceğiz. Önümüzdeki haftalarda faizlerdeki düşüş trendinde güzelleşmeyi görmeye devam edeceğiz. Özel bankalarda da hareketlenme başladığını görüyoruz.”
KONUTTA 10 YILIN ÜZERİ VADE İÇİN KONUŞACAĞIZ
“REEL piyasa dinamikleri içinde şu kesimi, bu kesimi (otomotiv ve konut başta olmak üzere) devletin kurtarması diye bir şey yok. Tüm dalları yakından izliyoruz. Örneğin konutta, bankacılık sisteminde büyük risk oluşturacak bir durum yok. Kahır oluşan bir fotoğraf olduğunu düşünüyorum. Ayrıyeten konut konusunda faizler kadar vadeler de kıymetli. Vadelerde 10 yılın üzerini konuştuğumuz bir süreç olacak.”
MEMURU EMEKLİYİ ENFLASYONA EZDİRMEYİZ
“KIDEM tazimatı Türkiye’nin 100 yılını etkileyecek bir husus. Tüm paydaşlar keyifli olmalı. Bir formül bulma noktasında kararlılığımız devam ediyor. Bir noktaya da geldiğinde paydaşlarla paylaşacağız. Lakin Türkiye bu adımı atmak zorunda. Bu yüzyılı dönüştürecek bir ıslahat olacak. Milyonları ilgilendiren toplu kontrat süreçleri işliyor. Türkiye ne personelini ne memurunu enflasyon karşısında hiç ezdirmedi. Ümit ediyorum görüşmelerde adaletli bir biçimde, Türkiye’nin içinden geçtiği süreci de göz önünde bulundurulacaktır. Mümkün olan en adaletli orta yolda buluşulacaktır.”
