Milli Saraylar Yönetimi Başkanlığına bağlı Dolmabahçe Sarayı, tarihi ve mimari özelliklerinin yanı sıra Osmanlı Devletinin son yüzyılına ait unutulmaz anlara tanıklık etmesiyle de biliniyor. Dolmabahçe Sarayı’nda bayramlaşma merasimlerinin yapıldığı Muayede Salonu, devletin güç ve iktidarını tüm görkemiyle yansıtan özellikleriyle 163 yıldır görenleri etkilemeye devam ediyor. 15 bin metrekarelik Dolmabahçe Sarayı’nın tam ortasında yer alan Muayede Salonu, 2 bin metrekarelik genişlikte bir alanı kapsıyor.
Salon, Kubbe yüksekliği 36 metre olan salon barok, rokoko ve neoklasik üzere Avrupai şekillerin senteziyle kendine has kalem işleri ve duvar süslemeleriyle bezeli halde bulunuyor. Ayrıyeten salonda kullanılan üç boyutlu desenlerle de ince işçilikleri ile hayranlık uyandırıyor. Neoklasik şekilde kurgulanmış 56 sütunla bir Roma formu izlenimi uyandıran salonun üst katında dört loca bulunuyor. Bayram günlerinde bu localar özel konukları ağırlıyor. Locaların birincisinde büyükelçiler, ikincisinde üst seviye yabancı konuklar, üçüncüsünde Muzıka-ı Hümayun ismiyle anılan saray orkestrası yer alıyor. Sultan tahtının üstüne denk gelen loca ise güvenlik gerekçesiyle boş bırakılıyor.
4,5 TONLUK KRİSTAL AVİZE
Muayede Salonu, inşa edildiği periyotta tasarlanan ısıtma sisteminde her dört sütun kümesinin altında yer alan ve külhan denilen ocaklar, bayramlardan iki gün evvel yakılarak merasim alanında 18-20 derecelik bir ısı elde ediliyor. Saray bodrumunda yakılan 6 külhandan elde edilen ısının salona aktarıldığı sütun altındaki mazgallar, bugün yerli turistlerin olduğu kadar yabancıların da ilgisini çekiyor. Salonun mavi kubbesinden sarkan 4,5 tonluk kristal avize, zarafetiyle hayranlık uyandırıyor. Devasa avizeyi tamamlayan ayaklı şamdanlar ve locaların önüne yerleştirilen fil hortumu halindeki aplikler, ziyaretçileri adeta tarihte masalsı bir seyahate çıkarıyor.
“HAYRANLIKTAN AĞZIMIZI KAPATAMIYORUZ”
Avusturya’da yaşayan Şehriban Tilki, “ Türkiye’ye geldiğimizde Kayseri’ye inmeden birinci öne bu sarayı gezelim dedik. Birinci sefer geliyoruz, hayranlıktan ağzımızı kapatamıyoruz. Daha evvel bu sarayı ve sarayın içerisinde bulunan salonu duyduk ancak hiç görmemiştik. Etrafımızdaki atmosfere bakınca zihnimizde eskileri canlandırmaya çalışıyoruz” sözlerini kullandı.
“BURAYI GÖRDÜKTEN SONRA AYASOFYA GÖZÜMDEN DÜŞTÜ”
Ailesi ile birlikte Avusturya’dan gelen Mehmet Tilki, “ Çok hoş olduğunu düşünüyorum, fakat burası çok masraflı bir yerdir. Masrafları çok fazla olacağını düşünüyorum. Atatürk burada ikinci katta bir yerde oturmuş, orayı daha görmedik. Görmek istediğim yerler ortasında en çok orayı merak ediyorum. Dün Ayasofya’yı gezdim burayı gördükten sonra Ayasofya gözümden düştü, burası daha hoş bir yer” diye konuştu.
“OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN GÜCÜ HAKKINDA İKNA OLUYORLAR”
Tarihi yerlerde tıp rehberliği yapan Hakan Uslu, “Buraya gelen yabancı turistlerin sorduğu farklı sorular oluyor. Mesela bu binanın nasıl ısıtıldığını merak ediyorlar. Bu sarayda vazifeli kaç kişi olduğunu, bu sarayı kullanan kaç tane sultan olduğunu soruyorlar. Bu usul kitaplarda pek sık rastlanmayan enteresan sorular soruyorlar. Burası bir imparatorluğun gücünü göstermesi açısından da hayli pahalı bir yer. Turistler bu sarayı görünce Osmanlı İmparatorluğu’nun gücü hakkında intiba ediniyorlar ve ikna oluyorlar” diyerek kelamlarını tamamladı.
“BÜYÜK OLDUĞUNU ANLIYORSUNUZ”
Libya’dan Türkiye’yi ziyarete gelen Kelam Sinan, “Burayı görünce Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihinin ne kadar büyük olduğunu anlıyorsunuz. Burayı gördüğümde en dikkat çeken saraydaki yapıların ince işlemeleri oldu. Nitekim bunların üzerinde büyük emek var. Bu sarayda bulunan her şey o denli süslenmiş ki her şey güya altın ve gümüşten yapıldığını düşünüyorsunuz” dedi.
KURBAN BAYRAMINDA ZELZELE
Dolmabahçe Sarayı, yarım asır boyunca Osmanlı İmparatorluğu’nun en görkemli bayramlaşma merasimlerine tanıklık etti. Lakin bunlardan hiçbiri, 31 Mart 1901’deki merasim kadar hafızalarda iz bırakmadı. O yıllarda Kurban Bayramı’nın birinci günü ve devlet erkanı, Sultan II. Abdülhamid ile tebrikleşmek için Muayede Salonu’nda hazır bulunuyor. Apansızın derinden gelen bir uğultu ile kristal avize ve şamdanları beşik üzere sallamaya başlıyor.
Deprem olduğunu anlayan paşalar, yaverler üniformalarına, apoletlerine bakmadan şaşkınlık içinde sağa sola kaçışıyor. Localardaki yabancı konukların ise odaklandığı tek nokta, padişahın kendisi lakin beklenenin olmadığı söz ediliyor. Padişah, tahtın önünde ‘mıh’ üzere çakılmış vaziyette, etrafındakileri sükunete davet ederken görülüyor. Sultan Abdülhamid’in itidalli hali, yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da yankı uyandırıyor. Hatta Alman İmparatoru Wilhelm, saraya gönderdiği kutlama iletisinde padişahın hamasetine şu sözlerle vurgu yapıyor: “Deprem felaketi esnasında gösterdiğiniz metanet ile hepimize örnek oldunuz. Bu halinizi tebrik ve takdir etmekten beni hiçbir şey alıkoyamaz” diyor.
