Sermaye Piyasası Heyeti’nce (SPK) İstanbul Takas ve Saklama Bankası’na ait iki yönetmelikte değişiklik ve Kaydileştirilen Sermaye Piyasası Araçlarına Ait Kayıtların Tutulmasının Tarz ve Asılları Hakkında Tebliğ’ine yeni unsur eklemesi yapıldı.
SPK tarafından 7 Ağustos 2014 tarihli ve 29081 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kaydileştirilen Sermaye Piyasası Araçlarına Ait Kayıtların Tutulmasının Yol ve Asılları Hakkında Bildiri’nin 12’nci hususundan sonra gelmek üzere 12/A unsuru eklenerek Resmi Gazete’de yayımlandı.
Tebliğin birinci fıkrasında yabancı merkezi saklama kuruluşu hesabının, yurt dışında kurulmuş ve yetkilendirilmiş, yabancı hukuka tabi olan yabancı merkezi saklama kuruluşları tarafından, münhasıran yurt dışında yerleşik hak sahiplerine ilişkin sermaye piyasası araçlarının izlendiği hesap olduğu belirtilerek, şunlar kaydedildi:
“Bu hesap, Kanunun 13’üncü unsurunun ikinci fıkrası uyarınca, hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulur ve bu hesapta toplu olarak izlenecek sermaye piyasası araçları ile bu hesapların hangi hak sahipleri için açılabileceğine ait asıllar Konseyce belirlenir. Yabancı merkezi saklama kuruluşlarının kendilerine ilişkin sermaye piyasası araçları var ise, bunlar müşteri varlıklarından başka olarak yabancı merkezi saklama kuruluşlarının portföyleri için tanımladıkları hesaplar içerisinde izlenir. Bu hesaplar dışında Tebliğ’de düzenlenmiş öbür alt hesap çeşitleri ise talep edilmesi ve operasyonel açıdan uygun olması halinde MKK iş ve süreç kurallarında düzenlenmek suretiyle açılabilir. Yabancı merkezi saklama kuruluşu, talep edilmesi halinde, bu hesaplara ait hak sahipliği bilgilerini Kurul’a, MKK’ya ve kanun yahut kanunla açıkça yetki verilmiş mevzuat kararı ile yetkili kılınmış şahıslara ve/veya kurumlara iletir.”
İkinci fıkrada ise yabancı merkezi saklama kuruluşlarının MKK nezdindeki süreçler ile öteki yasal yükümlülükleri Türkiye’de yürütmek üzere genel saklama yetkisi bulunan bir banka ile hizmet kontratı imzalaması mecburî olduğu, bu durumda, yabancı merkezi saklama kuruluşu ve hizmet aldığı MKK üyesi bankanın yapılacak süreçlerden MKK’ya karşı ortaklaşa ve müteselsilen sorumlu olduğu belirtildi.
TEBLİĞİN ÜÇÜNCÜ FIKRASINDA ŞU SÖZLERE YER VERİLDİ:
“Yabancı merkezi saklama kuruluşunun, bu hesaplarda tutulan ve hak sahiplerinin mülkiyetinde olan sermaye piyasası araçları üzerinde, hak sahipleri isim ve hesabına tasarruf etme ve tüm hakları direkt kullanma konusunda tam yetkili temsilci olduğu kabul edilir. Bu hesaplarda tutulan varlıklarla ilgili, hak ve borçlar hak sahiplerine ilişkin olacak halde, mali ve yönetimsel haklar dâhil, her türlü hakkın kullanılması ve yükümlülüklerin yerine getirilmesinde muhatap yabancı merkezi saklama kuruluşudur. Bu yetkilendirme için ilgili ülke nezdinde gerekli hukuksal süreçleri tamamlamak yabancı merkezi saklama kuruşunun misyonu olup, MKK sistemindeki süreçlerin hak sahiplerinin talimatlarına ve ilgili yabancı hukuka uygun yapılmasını sağlama sorumluluğu yabancı merkezi saklama kuruşuna aittir. Kelam konusu sermaye piyasası araçları, hak sahiplerinin yazılı açık müsaadesi olmaksızın, tevdi emeli dışında, yabancı merkezi saklama kuruluşu yahut üçüncü bireylere menfaat sağlayacak formda kullanılamazlar.”
Dördüncü fıkrada, yabancı merkezi saklama kuruluşlarının müşterileri yahut hak sahipleri ile ilgili isimli yahut idari makamlarca verilen haciz, önlem, malvarlığının tekrar yapılandırılması, iflas, el koyma, malvarlığının dondurulması yahut gibisi mahiyette kararların Kanunun 13’üncü unsurunun yedinci fıkrası uyarınca süreç yapılmak üzere kararı veren mercii tarafından yabancı merkezi saklama kuruluşlarına bildirileceği aktarılarak, yabancı merkezi saklama kuruluşlarının kendileri ile ilgili birebir nitelikteki kararların ise yabancı merkezi saklama kuruluşunun portföyleri için tanımladıkları hesaplardaki varlıkları husus almak üzere yabancı merkezi saklama kuruluşlarına bildirileceği belirtildi.
Beşinci fıkrada yabancı merkezi saklama kuruluşlarının hesaplarının Kanunun 46’ncı unsurunun beşinci ve altıncı fıkraları kapsamında değerlendirileceği bildirilerek, şunlar kaydedildi:
“(6) Yabancı merkezi saklama kuruluşları için bu husus kapsamında hesap açılması kelam konusu kurumların kanun uyarınca yetkilendirme ve lisanslama gerektirebilecek sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunduğu manasına gelmez. Lakin bu kurumlar MKK tarafından belirlenecek üyelik hak ve yükümlülüklerine sahip olurlar. (7) Genel saklama yetkisi bulunan yatırım kuruluşları, sundukları saklama hizmetini bu unsurda yabancı merkezi saklama kuruluşları için belirlenmiş asıllara tabi olarak verebilirler. Yatırım kuruluşu hizmet vereceği müşterisiyle bu husustaki temellere uygun bir hizmet mukavelesi imzalar. Kelam konusu hizmet mukavelesinde, talep edilmesi halinde, müşterinin bu hesaplara ait hak sahipliği bilgilerini Kurul’a, MKK’ya ve kanun yahut kanunla açıkça yetki verilmiş mevzuat kararı ile yetkili kılınmış şahıslara ve/veya kurumlara ileteceğine ait kararın yer alması zaruridir.”
Bu bildiri bugün prestijiyle yürürlüğe girdi.
İKİ YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK
Ayrıca, Resmi Gazete’de yayımlanan İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliğinin 19’uncu hususunun birinci fıkrasına da iki bent eklendi.
Teminat tiplerini düzenleyen unsurun birinci fıkrasına, “h” bendine elektronik eser senedi, “ı” bendine ise G7 ülkeleri tarafından ihraç edilen iç borçlanma senetleri ile avro tahviller cümlesi eklenerek, yürürlüğe girdi.
İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi Merkezi Takas Yönetmeliğinin süreç teminatı olarak kabul edilebilecek bedelleri düzenleyen 38’inci unsurunun birinci fıkrasına ise “G7 ülkeleri tarafından ihraç edilen iç borçlanma senetleri ile avro tahviller” cümlesi “i” bendi olarak eklenerek yürürlüğe girdi.
Söz konusu bu iki yönetmelik ve kelam konusu bildirinin kararlarını Sermaye Piyasası Şurası yürütüyor.
