AVRUPA Birliği ülkeleri Avrupa Parlamentosu’nun (AP) 2019-2024 devrinde misyon yapacak yeni üyelerini belirlemek için yarından itibaren sandığa gidiyor. 26 Mayıs’ta sona erecek seçimler, son periyotta olumlu yanlarından çok yaşadığı bölünmeler ve üstesinden gelemediği sıkıntılarla gündemde olan AB’nin geleceğini alışılmışın dışında şekillendirme potansiyeli taşıyor. Bunun nedeni ise çok sağ ve popülist partilerin daima yükselme eğiliminde olması.
Yakın geçmişte AB’nin büyük ülkelerinde siyaset sahnesinde olsalar da fazla faal olamayan bu partiler artık her yerdeler ve eskiye oranla çok daha güçlüler. Ana akımda önder ezası çekilen bir ortamda İtalya’daki Lig ve benzeri görüşteki partileri AP’de tek çatı altında toplama gayretindeki önderi Matteo Salvini, popülist dalgayı kabartan aktörlerin başını çekiyor. Birinci kamuoyu araştırmaları, çok sayıda faktöre bağlı olmak kaydıyla, popülistlerin AP’deki 751 sandalyenin 180’ine yakını elde edebileceklerini gösteriyordu. Gelinen kademede ise bu oranın daha yüksek olabileceğine ait işaretler artmış durumda.
KATILIM ÖNEMLİ
Avrupa seçimleri yapılmaya başlandığından bu yana en kilit ögelerden biri iştirak oranı. Bu oran 1979’daki birinci seçimden bu yana düşüş eğiliminde. Popülist dalganın en üst seviyeye çıkmasından korkulan bu seçimde de iştirak oranı değerli rol oynayacak. Halkı bilhassa de gençleri sandığa çekecek olanın, isimleri kendi ülkelerinde bile fazla duyulmamış önder adaylarından çok, yeni sınama hususları olması bekleniyor. Genelde seçimlerde ana akım partilere oranla daha âlâ organize olan çok sağ ve popülistlerin mümkün bir yüksek iştirakten olumsuz etkilenme ihtimali yüksek.
AB TANINMIYOR
Avrupa seçimlerinin adeta “Avrupa’ya karşı” seçim havasına bürünmesinde AB’nin tanınmaması da tesirli. Seçmenler, lokal yöneticisini, ulusal parlamentoda kendisini temsil eden şahısları tanırken AP’deki temsilcilerini genelde hiç tanımıyor, AB’nin nasıl işlediği, izlediği siyasetler bilinmiyor. Bu durum İngiltere’nin ayrılma (Brexit) sürecinde olduğu üzere palavraya ve çarpıtmaya dayalı propagandanın sokakta rahatlıkla alıcı bulması sonucunu doğuruyor. Ana akım siyasetçilerin ülke için güzel olan gelişmeleri kendi hanelerine yazıp aksilikleri Brüksel’in sırtına yüklemeleri de popülistlerin ekmeğine yağ sürüyor.
MACRON: VAROLUŞSAL RİSK
SEÇİM sürecinde Avrupa Birliği’nin mevcut durumunu ve geleceğini ilgilendiren bahislerde sesi en çok duyulan önder pozisyonundaki Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan dikkat alımlı bir ikaz geldi. Macron, 1979’dan bu yana yapılanların en değerlisi olarak nitelediği seçimler için “Birlik var oluşsal bir riskle karşı karşıya” sözlerini kullandı. Cumhurbaşkanı sıfatıyla etkin biçimde devreye girmesi dikkat çeken Macron, milliyetçilikle Avrupa’yı yıkmak isteyenlere karşı ilericilerin büyük bir koalisyon yapması davetinde bulundu. Sandığa gitmeme eğiliminde olanları da uyaran Macron, bunun Avrupa’yı yıkmak isteyenlere dayanak olmak manasına geleceğini belirtti.
RUSYA MI KARIŞTIRIYOR
MOSKOVA her ne kadar bu doğrultudaki savları reddetse de Rusya’nın, AB’nin geleceği açısından önemli tehdit oluşturmaya başlayan çok sağ ve popülist partilerle dirsek temasında olduğu ve bu partilere dayanak olduğu görüşü hakim. Brüksel’de popülistlere Rusya’nın ‘Truva Atı’ olarak bakanların sayısı azımsanmayacak seviyede. Avusturya’daki koalisyonun bir kesimi olan neonazi kökenli FPÖ’nün önderi Heinz-Christian Strache’nin yer aldığı görüntünün ortaya çıkması Rusya’nın muhtemel rolünün yine ağır formda tartışılmasına neden oluyor. FPÖ, Rusya ile temasta olan tek parti değil. İtalya İçişleri Bakanı Matteo Salvini ve çok sağcı Fransız önder Marine Le Pen de Moskova’nın yakın dostları ortasında.
