AB Komitesinin aday ülkeler Türkiye, Sırbistan, Karadağ, Kuzey Makedonya ve adaylık müracaatında bulunan Bosna Hersek ve Kosova’ya ait son değerlendirmelerin yer aldığı 2019 Genişleme Paketi, basına AB Dışişleri ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve AB Komitesinin Genişlemeden sorumlu üyesi Johannes Hahn tarafından duyuruldu.
Genişleme Paketi’nde yer alan “Türkiye Raporu”nda, taraflar ortasında bilhassa göç alanında tesirli diyalog ve iş birliğinin devam ettiğinin altı çizilirken, hukukun üstünlüğü, temel hak ve özgürlükler ile anayasa değişikliği sonucunda siyasi sistemde kuvvetler ayrılığı bahislerinde ağır tenkitlere yer verildi.
Raporda, AB Kurulunun 2018 kararı doğrultusunda Türkiye’nin AB üyelik sürecinin durma noktasına geldiği belirtilerek, mevcut durumda yeni fasılların açılmasının yahut açılan fasılların kapanmasının kelam konusu olmadığı kaydedildi.
“OHAL SONRASI ÖNLEMLER TASA VERİCİ”
Raporda, AB’nin 15 Temmuz’daki darbe teşebbüsünü güçlü biçimde kınadığı anımsatılarak, “Türkiye’nin böylesi önemli bir tehdit karşısında aldığı tedbirlerin anlayışla karşılandığı” aktarıldı. Raporda, bununla birlikte darbe teşebbüsünden bu yana fevkalâde hal dahilinde alınan geniş kapsamlı önlemlerin “endişe verici” olduğu belirtildi.
Türkiye’de çok sayıda insan hakları savunucusunun, aktivistin, gazetecinin, hakimin tutukluluk halinin sürdüğü söz edilen raporda, bu şahısların “medya ve politikler tarafından iftira kampanyasına maruz kaldığı” tez edildi.
Raporda, ferdî cezai sorumluluğun lakin güçler ayrılığı, yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının gözetilmesiyle mümkün olacağının altı çizilerek, bu hususlarda Avrupa Kurulunun Türkiye’ye tavsiyelerinin tam olarak uygulanmadığı kaydedildi.
Türkiye’deki “siyasi kutuplaşmanın” TBMM’de yapan diyaloğu engellediği yorumu yapılan raporda, Halkların Demokratik Partisi (HDP) vekillerinin tutuklanması eleştirildi.
“İSTANBUL SEÇİMLERİNİN İPTALİ TASA KAYNAĞI”
Raporda, İstanbul seçimlerinin yenilenmesine ait tenkitlere de yer verildi. Yüksek Seçim Şurasının (YSK) İstanbul’daki seçimleri yenileme kararı ile Güneydoğu’da kimi belediye başkanlıklarının ikinci gelen adaya verilmesinin “ciddi tasa kaynağı” olduğu söz edildi.
Türkiye’nin yargı sisteminde “ciddi geriye gidiş” bulunduğu ve evvelki raporlardaki tavsiyelere de uyulmadığı savunulan raporda, “yargı üzerinde siyasi baskı ve yıldırmaya yönelik faaliyetler” olduğu tez edildi.
Raporda, AB Kurulu, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmalarını “yasa dışı” formunda nitelendirerek, Ankara’nın “iyi komşuluk alakalarına riayet etmesi” davetinde bulundu.
“TÜRKİYE KIYMETLİ ORTAK VE ADAY ÜLKE”
“Türkiye AB için kıymetli bir ortak ve aday ülke.” vurgusu yapılan raporda, taraflar ortasında ortak çıkarların bulunduğu alanlarda diyalog ve iş birliğinin en üst seviyede devam ettiği tabir edildi.
Raporda, Türkiye’nin üyelik yükümlülüklerini yerine getirmek için AB müktesebatına ahenk sürecini yavaş da olsa yerine getirmeyi sürdürdüğünün altı çizildi.
“PKK İLE ÇABA LEGAL HAK”
Türkiye’nin güneydoğusundaki güvenlik durumunda güzelleşme olduğu belirtilen raporda, lakin güvenlik problemlerinin devam ettiği bildirildi.
Raporda, AB’nin de terör örgütü olarak tanıdığı PKK’ya karşı Türkiye’nin güvenlik operasyonlarının sürdüğü ve Türkiye’nin terörle yürüttüğü çabanın legal bir hak olduğu tabir edilirken, operasyonların orantılı halde gerçekleşmesinin ehemmiyet taşıdığı kaydedildi.
Türkiye’nin organize kabahatle uğraş alanında kapasitesini artırdığına işaret edilen raporda, ülkenin bilhassa siber cürüm, mal varlıklarına el koyma ve şahit müdafaa üzere alanlarda mevzuatını geliştirmesi gerektiği görüşüne yer verildi.
“TÜRKİYE GÖÇMENLER İÇİN GİBİSİ GÖRÜLMEMİŞ FEVKALÂDE UĞRAŞ SARF EDİYOR”
Raporda, Türkiye’nin göç ve iltica siyasetleri övülürken, “Türkiye, göç ve iltica siyasetleri alanında değerli ilerlemeler kaydetti ve taraflar ortasında 2016’da varılan göç muahedesini tesirli formda uyguladı.” sözleri kullanıldı.
Türk emniyet teşkilatının ağır uğraşları sonucu Türkiye’den Ege’ye yasa dışı geçişlerin azaldığına dikkat çekilen raporda, “Türkiye, dünya genelinde en fazla göçmene konut sahipliği yapan ülke olarak 3,6 milyon Suriyeliye ve farklı ülkelerden 370 bin kayıtlı göçmene insani yardım ve takviye sağlamak için gibisi görülmemiş fevkalâde gayret sarf etmeyi sürdürdü.” tabirine yer verildi.
Raporda, Türkiye’nin vize serbestisine ait teknik çalışmaları yürütmek ismine 7 farklı çalışma kümesi oluşturduğu lakin hala vize siyasetinin AB vize siyasetiyle tam uyumlu hale getirilmediği belirtildi.
“AB PAZARIYLA BÜTÜNLEŞİYOR”
Raporda, Türkiye’nin hem ticaret hem de yatırım açısından AB pazarı ile düzgün derecede bütünleştiği aktarılarak, ülkenin AB içindeki rekabet baskıları ve piyasa güçlerine yönelik yeterli hazırlık yaptığı kaydedildi.
Türkiye’de bilhassa güç kesiminde, Ar-Ge harcamalarında, eğitim ve fiziki sermaye alanında ilerleme sağlandığı söz edilen raporda, Türkiye’nin şirket hukuku, ulaştırma, bilim, araştırma, malların hür sirkülasyonu, fikri mülkiyet hakları, finansal hizmetler, kuruluş ve sanayi siyasetleri, tüketici ve sıhhat müdafaa, finansal denetim ve Gümrük Birliği alanlarında ileri seviyede olduğu vurgulandı.
“PİYASA İKTİSADININ İŞLEYİŞİ TASA VERİCİ”
Raporda, “Türkiye iktisadında önemli gerileme yaşandığı ve bunun piyasa iktisadının işleyişiyle ilgili derin telaşa yol açtığı” kaydedildi.
“Türkiye’de yıllar boyunca biriken makro ekonomik zaafiyetler ve finansman şartlarının bozulması nedeniyle ekonomik durumun daha berbata gittiği” belirtilen raporda, kamu müdahalesi nedeniyle iktisat idaresinin gerilediği argüman edildi.
Raporda, Türk lirasına yönelik baskılara karşı yetkili makamların, piyasaların işleyişini olumsuz istikamette etkileyen kimi kararlar aldığı değerlendirmesinde bulunuldu.
İş etrafını geliştirmek maksadıyla olumlu önlemler de alındığı anımsatılan raporda, hukukun üstünlüğü konusundaki tasaların yatırımcı çekme konusunda soruna neden olduğu kaydedildi.
Raporda, Türkiye’de iktisatla ilgili kıymetli kurumların bağımsızlığına ait tasaların de derinleştiği söz edildi.
