Merkez bankaları, rezerv para ekonomilerinde meydana gelen dalgalanmalar ve artan belirsizlikler nedeniyle tuttukları rezervleri artırırken, altının rezervler içindeki hissesi da yükselmeye devam etti.
AA muhabirinin, Dünya Altın Kurulu (WGC) 2019 Merkez Bankaları Altın Rezervleri Anketi’nden derlediği bilgilere nazaran, merkez bankalarının altına olan talepleri kısa ve orta vadede artmaya devam ediyor. WGC’nin anketine nazaran gelişmekte olan ülke merkez bankalarının yüzde 11’i altın rezervlerini gelecek 12 ay içerisinde artırmak niyetinde olduklarını bildirdi.
Geçen yıl, gelişmekte olan ülke ekonomilerine ilişkin merkez bankalarının yüzde 12’si altın almış, böylelikle merkez bankalarının altın talebi 651 tona yükselerek memleketler arası nakdî sistemde şimdiye kadarki en yüksek düzeye ulaşmıştı. Ankette, bu yıl da geçen yıla paralel bir talep eğiliminin gözlemlendiği ve tekrar rekor düzeyde altın talebinin olabileceği öngörülüyor.
Altın alımı ve yüksek oranda rezerv tutma eğiliminin rezerv para ekonomilerinde yaşanabilecek ekonomik risklerden kaynaklandığı tabir ediliyor.
ULUSLARARASI REZERV ÖLÇÜLERİ YÜKSELİŞİNİ SÜRDÜRÜYOR
Dünya genelinde 2008 krizinden sonra sert bir yükselişe geçen memleketler arası rezerv ölçüleri bugün de bu seyri sürdürüyor. Ankete katılan merkez bankalarının yüzde 70’i, 5 yıl öncesine kıyasla toplam rezervlerinin daha yüksek düzeyde olduğunu tabir ediyor.
Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının yüzde 62’si rezerv ölçülerinin artmasının ödemeler istikrarı krizlerine karşı bir tampon oluşturduğunu söylerken, gelişmiş ülke ekonomilerinde döviz kuru ve para siyaseti konularına daha çok kıymet veriliyor.
Merkez bankaları bağlı oldukları ülke içinde finansal istikrarı korumak emeliyle bir rezerv düzeneği kullanırken, rezervlerin hangi para ünitesinde yahut kıymetli madende tutulacağına da merkez bankalarınca karar veriliyor. Yaşanabilecek olumsuz durumların tesirlerinin minimum seviyeye indirilmesi açısından kıymetli olan rezervlerdeki çeşitlendirmeye giden merkez bankaları, ABD doları, avro, Çin yuanı yahut altın başta olmak üzere çeşitli para ve madenleri rezerv olarak kullanıyor.
ORTA VADEDE ÇİN YUANI VE ALTIN EHEMMİYET KAZANACAK
Ankette, gelecek 5 yıl boyunca orta vadede Çin yuanının ve altının milletlerarası mali sistemde büyük rol üstleneceği öngörülüyor. Merkez bankalarının altın ve Çin yuanı rezervlerini artırma kararlarının sebeplerine de değinilen ankette, gelişmekte olan ülke merkez bankalarının yüzde 39’u bu kararın milletlerarası para sisteminde beklenen değişikliklerden kaynaklandığını belirtiyor.
Dünya genelindeki merkez bankalarının yaklaşık yüzde 75’i, yuanın hissesinin gelecek 5 yıl boyunca artmasını beklerken yaklaşık yüzde 33’ü yuanın toplam rezervlerdeki hissesinin yüzde 6-10 aralığında yükselmesini öngörüyor. Geçen yılın son çeyreğinde, ABD doları toplam rezervlerin yüzde 55’ini, avro yüzde 18’ini, altın yüzde 11’ini ve yuan yüzde 2’sini oluşturuyordu.
Öte yandan, merkez bankalarının yüzde 54’ü, gelecek 12 ay içerisinde dünya genelinde merkez bankalarının altın rezervlerinin artacağını öngörüyor. Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankaları, rezervlerini artırma konusunda gelişmiş ülkelerden daha istekli görünüyor. Bu bankaların yüzde 11’i altın rezervlerini artırmayı planlıyor.
Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının yüzde 21’inin şimdi altın rezervi konusundaki siyasetlerine karar vermediği göz önüne alındığında, siyasi ve ekonomik riskler artmaya devam ederse, merkez bankalarının altın taleplerinin geçen yılki sayılarının üzerine çıkmasının mümkün olabileceği görülüyor.
EN FAZLA ALTIN REZERVİ ABD’NİN
Temmuz 2019 prestijiyle, dünya genelinde merkez bankalarının toplam 35 bin 212 ton altın rezervi bulunuyor. Bu ölçü dış rezervlerin yüzde 53,7’sini oluşturuyor. En fazla altın rezervine sahip ülke pozisyonunda bulunan ABD’nin yaklaşık 8 bin 134 ton altını bulunuyor. ABD’nin altın rezervi toplam dış rezervlerinin yüzde 74,5’ini oluşturuyor.
Dış rezervlerinin yüzde 70’ini oluşturan altın rezerviyle Almanya yaklaşık 3 bin 368 tonla ikinci sırada yer alıyor. Üçüncü sırada 2 bin 814 ton altın rezerviyle IMF, dördüncü sırada 2 bin 421 tonla İtalya ve beşinci sırada 2 bin 436 tonla Fransa bulunuyor. Türkiye yaklaşık 303 tonla bu sıralamada 19’uncu sırada yer alıyor. Türkiye’nin altın rezervleri dış rezervlerinin yüzde 14,4’ünü oluşturuyor.
REZERVLERDE ALTIN TUTMA MOTİVASYONLARI DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR
Ankete katılan merkez bankalarının yüzde 80’i altını milletlerarası rezervlerinin modülü olarak tutuyor. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının tümü için bu durum geçerliyken, altını tutma motivasyonları farklılık gösteriyor.
Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının altını rezervlerinde tutmasının en önemli sebepleri “uzun vadede paha kazanabilmesi” ve “batma riskinin olmaması” olurken, gelişmiş iktisatların merkez bankaları “altının tarihi duruma sahip olması”nı, altın tutmadaki en değerli motivasyon olarak görüyor.
