ABD Lideri Donald Trump, yetkililer ortasındaki ticaret müzakereleri devam ederken, 1 Eylül’den geçerli olmak üzere, 300 milyar dolarlık Çin eserine yüzde 10 ek vergi koyduklarını açıkladı. ABD heyetinin Çin’den yeni döndüğünü ve Çin’le ticari müzakerelerde bir mutabakat yapma konusunda umutlu olduklarını kaydeden Trump, “Ne yazık ki Çin imza öncesinde muahedeyi yine müzakere etmeye karar verdi. Yakın vakitte Çin ABD’nin tarım eserlerini alma konusunda mutabakata vardı ama bunu yapmadı.” tabirlerini kullandı.
Ticaret müzakerelerinin devam ettiğini bildiren Trump, yeni tarifelerin, aslında yüzde 25 gümrük vergisi konmuş 250 milyar dolarlık eseri kapsamadığını kaydetti. Trump ayrıyeten kapsamlı bir ticari mutabakat için Çin’le olumlu diyaloğu sürdürmek istediklerini ve iki ülke ortasındaki geleceğin parlak olacağını düşündüğünü söyledi.
Bu açıklamalar sonrası hisse piyasaları sert bir formda düşerken, altının ons fiyatı inançlı liman alımlarıyla yükseldi. Gelişmiş ülke tahvil faizleri de riskten kaçan yatırımcılar nedeniyle gerilerken, bir türlü güçlenemeyen ekonomik aktivitenin daha da zayıflayabileceği kaygıları ile petrol ve bakır fiyatları geriledi.
Brent petrolün varil fiyatı dün yaklaşık yüzde 5 kıymet kaybederken, altının ons fiyatı yüzde 2,4 yükseldi. Dün Trump’ın açıklamasına kadar yükseliş eğiliminde hareket eden New York borsaları, azalan risk iştahı ile sert bir halde düşüşe geçti. Dow Jones endeksi yüzde 1,05, S&P 500 endeksi yüzde 0,90 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,79 kıymet kaybetti.
Dün Trump’ın açıklamaları öncesinde kapanan Avrupa borsalarında ise İngiltere hariç alış yüklü bir seyir izlendi. Açıklanan imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi dataları daralmaya işaret edip bir evvelki aya nazaran hudutlu da olsa yükselmesi sonrası Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,53, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,70 yükseldi. İngiltere’de FTSE 100 endeksi ise yatay seyretti.
Trump’ın açıklamalarının negatif tesiri Asya piyasalarıyla bugüne de taşındı. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,4 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,8 kıymet kaybetti. Brent petrolün varil fiyatı ve altının ons fiyatı ise dün akşamki sert dalgalanmanın akabinde şu dakikalarda dengelenme arayışında. Ons altın yüzde 0,9 azalışla 1.434 dolardan, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,1 yükselişle 62 dolardan süreç görüyor.
Yurt içinde, dün 101.000 hududuna kadar gerileyen BIST 100 endeksi, bu düzeyden gelen alımlarla kayıplarının değerli bir kısmını telafi etti ve günü evvelki kapanışa nazaran yüzde 0,18 azalışla 101.900,25 puandan tamamladı. Dün 5,6049’dan kapanan dolar/TL ise şu dakikalarda 5,6050 düzeyinde süreç görüyor.
Analistler, ABD ile Çin ortasındaki ticaret savaşına ait gelişmelerin piyasalardaki risk iştahını azalttığını belirterek, bugün açılışta Borsa İstanbul’da tesirli olması beklenen satışların gücünün kısa vadeli taraf üzerinde de belirleyici olacağını söyledi.
BIST 100 endeksinde, 100.600 puanın altında kalıcılık sağlanması durumunda 99.000 takviyesinin gündeme geleceğini kaydeden analistler, bugün ABD’de temmuz ayı istihdam raporu ve dış ticaret datalarının takip edileceğini bildirdi. Analistler, piyasalar kapandıktan sonra açıklanması beklenen memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor’s’un Türkiye değerlendirmesinin de yatırımcıların odağında bulunduğunu söyledi.
