Hint haber ajansı Press Trust of India’da (PTI) yer alan habere nazaran, ABD Dışişleri Bakanlığından üst seviye bir yetkili bir küme Hint gazeteciye yaptığı açıklamada Yeni Delhi idaresinin Rus üretimi sistemi satın alma kararının olağan bir muahede olarak görülemeyeceğini ve mutabakatın ABD-Hint askeri iş birliğini olumsuz etkileyeceğini söyledi.
“TÜRKİYE İLE YAŞADIĞIMIZ TARTIŞMAYA BAKIN”
S-400’lerin satın alınmasının ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşılık Koyma Yasası (CAATSA) kapsamında Rusya’ya getirilen yaptırımları ihlal edeceğini vurgulayan yetkili, “NATO müttefikimiz Türkiye ile yaşadığımız çok önemli tartışmaya bakın. Tıpkı telaşlar Hindistan’ın S-400’leri satın alması halinde de geçerli olacaktır.” dedi.
S-400’lerde kullanılan radar sisteminin ABD imali yeni kuşak hayalet savaş uçağı F-35’lere ilişkin hassas bilgileri tehlikeye atacağı tezini savunan yetkili, “Yüksek teknolojiye sahip sistemleri birlikte kullanamayız. S-400’lerin başka sistemler için yaratacağı kimi tehditler var. Türkiye ile yaşadığımız tartışma bu soruna odaklanıyor.” tabirlerini kullandı.
Hindistan’da yapılan parlamento seçimlerinin akabinde ikinci devir iktidarı kazanan, 30 Mayıs’ta Başbakan olarak yeni misyon devrine başlayan Başbakan Nerandra Modi, ABD ile dış siyasette dostça münasebetleri olduğu halde, savunma alanındaki tercihleri nedeniyle müttefikinin baskısına maruz kalıyor.
RUSYA’YA YÖNELİK YAPTIRIMLAR S-400’LER ÖNÜNDE ENGEL
Hindistan, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri satın alınmasıyla ilgili muahedeyi Kasım 2018’de imzalandı. Başbakan Modi ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ortasındaki geniş çaplı müzakereler sonunda karara bağlanan mutabakat kapsamında Kasım 2020’de başlayacak olan teslimatlar Nisan 2023’de tamamlanacak.
Konuyla ilgili AA muhabirine açıklamada bulunan bir Hint hükümet yetkilisine nazaran, Rus savunma şirketlerine uygulanan bankacılık yaptırımları nedeniyle Yeni Delhi idaresi şu ana dek Rusya’ya sırf kısmi ödemeler yapabildi. Hint yetkililer, ABD’nin Indo-Pasifik bölgesinde Çin’in yükselişini dengeleme arayışında olan Trump idaresinin, bu bahiste kendilerine istisna sağlayacağını umuyor.
S-400’LER VE BAŞKA SİSTEMLER
ABD idaresi, Hindistan’a General Atomics şirketi tarafından üretilen “Deniz Muhafızı” ismi verilen İnsansız Hava Savunma (Drone) Sistemi satmayı önerdi. Bu, Washington’ın NATO müttefiki olmayan bir ülkeye bu mevzuda yaptığı birinci teklifti.
Trump idaresi ayrıyeten Hindistan’a Lockheed Martin F-21 ve Boeing F/A-18 tipi son teknoloji hayalet savaş uçaklarını satılmasını da destekliyor.
Yeni Delhi merkezli niyet kuruluşu Centre for Policy Research araştırmacısı Brahma Chellaney, Trump idaresinin Modi’nin ikinci periyodunun başladığı birinci günde, Hindistan’ın ABD pazarına tercihli erişimini kaldıracağını duyurmasının tesadüf olmadığı değerlendirmesinde bulundu.
ABD’yi ikna etmek ve yaptırımlardan kaçınmak isteyen Modi, Ruslarla S-400 muahedesini imzalamadan evvel ABD’den Ulusal Gelişmiş Karadan Havaya Füze Savunma Sisteminin (NASAMS-II) alımı için süreci başlatmıştı. Hindistan Savunma Alımları Kurulu, Temmuz 2018’de 1 milyar dolara mal olması satın almaya onay vermişti. Lakin bu diplomatik atak, Washington idaresi nezdinde etikili olmamış görünüyor.
ABD, Hindistan’ı S-400 alımından caydırmak için Yüksek İrtifa Bölge Savunma Sistemi (THAAD) ve Patriot İleri Kapasite Hava Savunma Sistemi (PAC) satmayı da önerdi. Fakat Hint yetkililer, Amerikan sistemlerinin S-400’lerden daha değerliye mal olacağı görüşünde. Yeniden de elektronik ve siber harbin öne çıktığı şartlarda farklı şifreleme sistemlerine sahip NASAMS-II and S-400’lerin birlikte kullanılmasının tehditlere karşı koymada daha tesirli olacağı değerlendirmesinde bulunuyor.
Trump idaresi, siyasi-askeri ilgilerden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı R. Clarke Cooper’ı S-400’lere karşı tezlerini lisana getirmek üzere Yeni Delhi’ye gönderdi.
HİNDİSTAN VE TÜRKİYE “AYNI NOKTADA”
Hindistan idaresinden üst seviye isimler, AA muhabirine yaptığı açıklamalarda, Türkiye’nin S-400’leri satın almasıyla ilgili gelişmeleri yakından izlediklerini belirtti.
İki ülke ortak meselelere karşı iş birliği için temaslar yürütüyor. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın geçen ay Yeni Delhi’ye yaptığı ziyarette Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Vijay Gokhale ile görüştü. Kalın, Hindistan ve Türkiye’nin ABD’nin İran’ın petrol ithalatına ve Rusya’nın silah satışlarına yönelik yaptırımları ve Hindistan’ın Genelleştirilmiş Tercihler Sisteminden (GSP) çıkarılması ve tercihli gümrüksüz ithalat imtiyazlarının kaldırılması üzere zorlayıcı problemlere yaklaşımda “aynı noktada olduğunu” söz etti.
Öte yandan, yeni vazifeye başlayan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, pazar günü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile telefonda görüştü. Jaishankar, görüşme sonrası Twitter’da yaptığı paylaşımda, “Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile şahsî ve profesyonel bağlarımızı güçlendiren samimi bir görüşme gerçekleştirdik. Düzgün dilekleriniz için teşekkürler. Sizinle birlikte çalışmayı sabırsızlıkla bekliyoruz.” sözlerini kullandı.
GÖZLER G-20 ZİRVESİNDE
ABD’nin S-400’lerin satın alınmasını engellemek üzere hem Türkiye’ye hem de Hindistan’a baskı yapmaya devam edeceği kestirim ediliyor.
ABD Lideri Donald Trump, 28-29 Haziran tarihlerinde Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenecek G-20 doruğu kapsamında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Hindistan Başbakanı Nerandra Modi ile görüşmeler yapacak. Görüşmelerde S-400’lerin de gündeme gelmesi bekleniyor.
