Özersay, Türk Ajansı Kıbrısa (TAK) değerlendirmelerde bulundu. Rum basınında, Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) Başkanı Nikos Anastasiadis’in, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile 9 Ağustos’ta yapacağı görüşmede, “kapalı Maraş konusunu gündeme getireceği ve komite kurulmasını isteyeceği” tarafında haberler çıktığını anımsatan Özersay, bunun KKTC hükümetince kabul edilebilir olmadığını söyledi.
Özersay, yıllarca kapalı Maraş’ın “Bir itimat yaratıcı tedbir olabilir mi?” diye iki taraf ortasında tekraren görüşüldüğünü belirterek, Rum tarafının katı tavrı nedeniyle bir sonuca varılamadığını söz etti.
Şimdi birebir kısır döngüye girmeyi kabul edemeyeceklerine aktaran Özersay, “Şimdi biz hükümet olarak kapalı Maraş ile ilgili adım atmaya
başlamışken, bu süreci sekteye uğratacak Kıbrıs Rum tarafını Maraş sürecine o denli ya da bu türlü dahil edecek bir şeyi kabul etmemiz kelam konusu değildir.” diye konuştu.
“KAPALI MARAŞ’I BM’NİN DENETİMİNE VERECEK DEĞİLİZ”
Özersay, başkanların 9 Ağustos’taki görüşmesine dair ikazlarda bulunarak, hükümet olarak kapalı Maraş’taki mülkiyete dair haklara halel gelmeyecek halde hareket edeceklerine lakin bu hakların korunması için kapalı Maraş’ın Birleşmiş Milletler (BM) denetimine verilmesine gerek olmadığına dikkati çekti.
“Kapalı Maraş’ı BM denetimine verecek değiliz, bu nedenle 45 yıl sonra ‘BM kararlarına uygun davranmak lazım’ üzere tabirleri gerçek bulmuyoruz.” diyen Özersay, şöyle devam etti:
“Zaten siyasi saiklerle adil olmayan halde alınan Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK) kararlarına bu kadar yıldır yaslanarak siyaset üreten biz değil, Kıbrıs Rum tarafı olmuştur. Bir diğer tabirle, Maraş’ta BM kararlarına nazaran hareket etme yaklaşımı, Kıbrıs Rum tarafının tezidir. Umarız 9 Ağustos görüşmesinde, Cumhurbaşkanı Sayın Mustafa Akıncı kapalı Maraş’ın, BM kararlarına nazaran BM denetimine verilmesi anlayışıyla ele alınmasına müsaade etmez.
Rum basınında yer aldığı formda, Kıbrıs Rum liderliği komite ve gibisi yollarla kapalı Maraş’ın açılması sürecine dahil edilmemelidir. Anlaşılan Kıbrıs Rum önderi, toplantıya bu anlayışla gelecektir. Hükümet olarak biz bunu gerçek bulmayız, bu tavır Kıbrıs Türk halkının faydasına olmaz ve bu türlü bir şey tarafımızdan da kabul görmez.”
“BİZİM KENDİMİZE TEMEL ALDIĞIMIZ ŞEY KENDİ MEVZUATIMIZ VE AİHM KARARLARIDIR”
Özersay, Taşınmaz Mal Kurulu (TMK) tarafından alınan kararlarla, eski mal sahiplerinin mülkiyet haklarının iade, tazminat ve takas üzere çarelerle çeşitli hallerde korunduğunu belirterek, “Bu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarıyla da KKTC toprakları içerisinde mümkün olabiliyor. Tıpkı durum kapalı Maraş için de geçerlidir. Şahısların mülkiyete dair haklarına halel gelmemesi için BM denetimine gerek yoktur. Bizim kendimize temel aldığımız şey, başta TMK yasası olmak üzere, kendi mevzuatımız ve AİHM kararlarıdır. Esasen siyasi ve konjonktürel temelde şekillenen BMGK kararları değildir.” tabirlerini kullandı.
BM sisteminde, BMGK tarafından iki tıp karar alındığına değinen Özersay, bunlardan birisinin bağlayıcı nitelikte, başkasının de tavsiye niteliğinde kararlar olduğu bilgisini verdi.
“MARAŞ KONUSUNDAKİ BMGK KARARLARI, TAVSİYE NİTELİĞİNDEDİR”
Özersay, BM koşulunun 7’inci kısımda alınan kararların bağlayıcı ve bunların milletlerarası barış ve güvenliğin tehlikeye düştüğü hallere dair olduğunun altını çizdi.
Oysa 6’ıncı kısımda alınan kararların, uyuşmazlıkların barışçıl metotlarla çözümlenmesine ait olduğunu lisana getiren Özersay, şunları söyledi:
“Bu bağlamda alınan kararlar tavsiye niteliğindedir. Maraş konusundaki BMGK kararları, gerek konusu ve niteliği gerekse kararda kullanılan sözler dikkate alındığında görülür ki 6’ıncı kısım altında alınmış kararlardır ve tavsiye niteliğindedir. Kıbrıs Türkünün faydasına olan Kurul kararlarına Kıbrıs Rum liderliği uymazken, bizim kapalı Maraş konusunda elimizi kolumuzu bağlamaya kimse kalkmasın. Statükonun devamından yana olanlar, Güvenlik Kurulu kararları ardına saklanarak hiçbir şey değişmeden motamot devam etsin istiyorlar lakin o devir geride kaldı.”
“DOĞALGAZ FAALİYETLERİMİZ AÇISINDAN PASİFİZE EDECEK ANGAJMANLARA GİRİLMEMELİDİR”
Doğalgaz konusuna da değinen Özersay, “9 Ağustos görüşmesinde Sayın Anastasiadis, ‘Dostlar alışverişte görsün’ diye etkisiz ve yetkisiz iki toplumlu komite kurmayı önerirse, bu bahislerde ağzımıza bir parmak bal sürülmesi manasına gelecektir ki tarafımızdan kabul edilmemelidir.” dedi.
Özersay, hidrokarbon bahislerine hakikaten tesirli ve yetkili biçimde birlikte karar verecekleri bir komite kelam konusu olacaksa, o vakit kendilerinin de birtakım adımlar atacaklarını aktararak, şu tabirleri kullandı:
“Hükümet olarak hazırlanmasında önemli emek ortaya koyduğumuz doğalgaz komite teklifinde de bu mantık vardır. Lakin Kıbrıs Rum başkanı, bu öneriyi sulandırıp kapsamlı tahlil koşuluna bağlayacaksa, komite etkisiz ve yetkisiz olacaksa, idare ve paylaşım net formda mümkün olamayacaksa bizi doğalgaz faaliyetlerimiz açısından pasifize edecek angajmanlara girilmemelidir.”
“ANASTASİADİS, KELAMINI ÇİĞNEDİ”
Doğalgaz konusunda Kıbrıs Türk tarafının alanda yürüttüğü çalışmaların, bu bölgede aleyhte oluşan durumu değiştirdiğini ve çalışmaların bir istikrar kurulmasına yardımcı olduğunu vurgulayan Özersay, çalışmaları yeni bir sonu gelmez kısır müzakere süreci için feda etmemek gerektiğini söyledi.
Özersay, 2015’te de üstü kapalı bir moratoryum ilan edildiğini, iki tarafın da doğalgaz konusundaki çalışmalarını askıya alacağını hatırlatarak, şunları kaydetti:
“Sonuçta ne oldu? Kıbrıs Rum liderliği, Sayın Anastasiadis hem müzakerelerde oturdu hem de kelam vermiş olmasına karşın kelamını çiğnedi, yabancı şirketlerle muahedeler ve hafriyat yapmaya devam etti. Artık yeniden moratoryumdan bahsedenler var. Daha evvel de bu muahedeyi yaptık ve madem ki uymadılar, sütten ağzımızın yanmış olması lazımdır.
Rumların aslında muhakkak bir periyot orta verecekleri faaliyeti ‘moratoryum’ üzere göstermeleri ve bunun karşılığında da yalnızca müzakere olsun diye müzakerelerin başlamasını kabul etmeleri en büyük risklerden birisidir. Buna kesinlikle dikkat edilmesi gerekecektir.”
“BM ÇERÇEVESİNDE HAREKET EDİLMESİ GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM”
KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı, GKRY’nin resmi haber ajansı Kıbrıs Haber Ajansına verdiği röportajda, kapalı Maraş’a dair şu tabirleri kullanmıştı:
“Maraş bölgesinde ne yapacaksak, BM ve memleketler arası hukuk içinde olması lazım. BM ile çatışarak, uyuşmazlığa düşerek rastgele bir adım atılmaması lazımdır. Kıbrıs Türk tarafı kahra düşer. Yani orada bu kadar yıldır bir meyyit kent var. Ne kadar müddet daha bu türlü kalacak? Bu türlü kalmaması lazım ancak açılış formülü bu mu olacak, BM kararlarına karşın mi olacak? Ben, Kıbrıslı Türk önderi olarak memleketler arası hukuk ve BM çerçevesinde hareket edilmesi gerektiğini düşünüyorum.”
