Dijital Dönüşüm Derneği Lideri İsmail Hakkı Polat, Facebook’un gelecek yıl piyasaya süreceğini duyurduğu kripto para ünitesi “libra”nın, para transferi ve alışveriş özelliğiyle bankacılık dalının fonksiyonunun zayıflamasına yol açacağını belirterek, “Libra, giderek bir bankanın yerini alacak ve hatta onun da ötesinde 7/24 açık bir global pazarın değiş-tokuş ünitesi olacak. Yani Facebook, libra ile bankalara meydan okuyor.” dedi.
Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Kısmı Öğretim Vazifelisi de olan Polat, AA muhabirine, toplumsal paylaşım platformu Facebook’un gelecek yıl piyasaya süreceğini duyurduğu ve ağır tenkitlerin amacı olan kripto para ünitesi “libra”ya ait değerlendirmede bulundu.
Facebook’un 2020 yılında piyasaya süreceğini duyurduğu kripto para libranın yanında, “Calibra” ismi verilen dijital bir cüzdanı da kullanıma sunacağını tabir eden Polat, kripto para ünitesi ve dijital cüzdanın, Facebook Messenger, WhatsApp ya da Calibra’nın kendi cep telefonu yazılımı üzerinden kullanılabileceğini söyledi. Libranın mastercard ve visa üzere ödeme sistemleri tarafından da destekleneceğine işaret eden Polat, Facebook kullanıcılarına sunulacak hizmetle tasarruf, harcama ve para transferi yapabilmesinin amaçlandığı bildirdi.
Polat, “libra rezerv”, “libra blok zincir” ve “libra konsorsiyum” ögelerinden oluşan libranın ekosistemine ait şu bilgileri verdi:
“Hazine vazifesini üstlenecek libra rezerv, kripto paranın hangi varlıklardan oluşan bir sepete endeksleneceği, ne kadar paranın ne vakit sirkülasyona sokulacağı ve sirkülasyondan kaldırılacağından sorumlu olacak. Libra blok zincir ise bu paraların kullanılacağı başta Facebook, Instagram, WhatsApp üzere platformlara eklemlenerek, buralardan kişi yahut kurumlar ortasında yapılacak para transferleri, akıllı kontratlar üzerinden gerçekleştirilecek alışveriş yahut satın almalar ile süreç kayıtlarının gayri merkezi biçimde tutulması için kullanılacak ana omurga olacak.”
“Librayı 30 şirketli konsorsiyum yönetecek”
Tüm bu işleyişin sevk ve yönetimini, ortalarında Facebook, Mastercard, Visa, Uber, Booking, Spotify, Paypal ve Vodafone üzere 10 milyon dolar giriş fiyatı ödeyen 30 şirketin de bulunduğu konsorsiyumun yöneteceğine dikkati çeken Polat, kelam konusu konsorsiyumdaki kelam hakkının ise Facebook da dahil olmak üzere herkese eşit oy halinde kurgulandığını lisana getirdi.
Polat, giriş fiyatının yüksekliği ve mevcut durumda 30 şirket olmasının, işleyişin gayri merkeziliği konusunda kuşku yarattığını ve libranın teknik manada blok zincir olup olmadığı konusunda toplumsal medyada ağır tartışmalar olduğunu vurgulayarak, burada üzerinde durulması gereken asıl noktanın kelam konusu para ünitesinin, kullanıcılara ne kadar mahremiyet sağlayacağı konusundaki belirsizlikler olduğunu söz etti.
Facebook’un librayı piyasaya sürmesi ve kullanımının yaygınlaşması halinde, bunun finans ve bankacılık kesiminde yaratacağı tesirlere değinen Polat, şöyle devam etti:
“Libranın dünyanın her yerine hudut tanımayan para transferi ve alışveriş özelliğiyle bankacılık dalının bugüne kadar inhisarlarında tuttukları fonksiyonlarının zayıflamasına yol açacak. Birey ve kurumlar libraya geçişi, banka yahut kredi kartıyla yapsalar da blok zincir üzerinde açılacak cüzdanlarla Facebook ve öteki konsorsiyum üyelerinin hizmetlerinden sınırsız yararlanma imkanı sebebiyle bir mühlet sonra bankalara olan gereksinim azalacak. Böylece libra blok zincir, giderek bir bankanın yerini alacak ve hatta onun da ötesinde 7/24 açık bir global pazarın değiş-tokuş ünitesi olacak. Yani Facebook, libra ile bankalara meydan okuyor. Kuşkusuz bu yıkıcı yeniliğin yalnızca bankalarla hudutlu kalmayıp ülke para ünitelerine yanlışsız ilerlemesi de kelam konusu. Bilhassa hiper enflasyonu olan ülkelerde libra, enflasyonda karşı bedel müdafaa enstrümanına dönüşebilir.”
“Kripto paraların tarihinde kıymetli bir milat”
Libranın yaratacağı riskleri algılayan devletlerin, çeşitli yaptırım ve yasaklar getirebileceğini belirten Polat, libra duyurusunun yapıldığı gün, ABD Senatosu Finans Komitesi Lideri Maxine Waters’ın, kelam konusu kripto para ünitesinin doların gücünü zayıflatacağı kuşkuları nedeniyle Facebook’un projeyi durdurmasını ve senatoda tabire çağrılmasını talep ettiğini hatırlattı.
Polat, libranın gelecekte kripto paraların tarihinde kıymetli bir “milat” olarak anılacağını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Facebook, Instagram ve WhatsApp abonesi 2,6 milyar insanın değerli oranının, kullanımı kolay alışveriş aracı olarak sunulacak librayı çabucak kullanmaya başlayacaklarını düşünüyorum. Libra projesine dahil olmayan Google, Microsoft, Apple, Amazon, eBay ve Alibaba üzere şirketlerin de rekabette geri kalmamak için kendi kripto paralarını geliştirmeye başlayacaklarını ya da mevcut kripto paralardan biri yahut birkaçıyla iş birliği yaparak hızla bu yarışa dahil olacaklarını varsayım ediyorum. Ayrıyeten ABD kaynaklı kurumsal şirketlerinin rekabetinin dışında, ABD-Çin ticaret savaşı, ABD yaptırımları üzere nedenlerle Çin, Rusya, İran ve hatta Türkiye orijinli kripto para teşebbüslerinin de bu rekabete en azından bölgesel halde dahil olmasıyla devletlerin bile içinden çıkamayacakları bir kaotik konjonktürle karşı karşıya kalabiliriz.”
