Büyük can ve mal kaybına neden olan 17 Ağustos 1999’daki Marmara Depremi’nin akabinde ziyanların en aza indirilmesi emeliyle getirilen Zarurî Zelzele Sigortası’nda maksatlara adım adım yaklaşılırken, Türkiye’deki konutların yüzde 52’si Zarurî Zelzele Sigortası kapsamında bulunuyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, yalnızca bulunduğu bölgeyi değil, ülkeyi de ekonomik olarak sarsabilecek şiddette bir afet çeşidi olan sarsıntı, Türkiye’de en sık rastlanan afet tipi olarak biliniyor. Devletin garanti olarak sunduğu Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), konutları sarsıntıya ve sarsıntının direkt neden olduğu yangın, infilak, yer kayması ve tsunami üzere afetlere karşı teminat altına alıyor.
Zorunlu Sarsıntı Sigortası uygulamasının başladığı 27 Eylül 2000’den itibaren gerek kurum gerekse sigorta şirketleri, toplumda sigorta şuurunu artırmak emeliyle çok sayıda kampanya düzenledi. Uzmanlar, buna rağmen sigortalılık oranının hala istenilen seviyede olmadığına dikkati çekiyor.
HASAR SAHİPLERİNE 190 MİLYON LİRAYI AŞKIN ÖDEME YAPILDI
DASK istatistiklerine nazaran, ülkede kentleşmenin en ağır yaşandığı Marmara, sarsıntı sigortasına en fazla ilgi gösteren bölge oldu. Bölgedeki konutların yüzde 63’ünde Zarurî Zelzele Sigortası bulunuyor.
Marmara Bölgesi’ni yüzde 53 ile Ege, yüzde 49 ile İç Anadolu, yüzde 46 ile Akdeniz, yüzde 44 ile Karadeniz, yüzde 39 ile Doğu Anadolu ve yüzde 38 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi izledi.
Bugüne kadar Türkiye genelindeki konutların yüzde 52’si için zelzele sigortası yaptırıldı. DASK’ın kurulduğu Eylül 2000’den bu yana meydana gelen hasarlar sonrası hasar sahiplerine 190 milyon liralık ödemede bulunuldu.
SİGORTALILIK ORANI YÜZDE 50’Yİ AŞTI
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) Koordinatörü İsmet Güngör, 1999 Marmara Depremi’nin üzerinden geçen 20 yılda, Türkiye’de sigortalılık manasında çok büyük adımlar atıldığını belirterek, bilhassa 18 Ağustos 2012’de yürürlüğe giren Afet Sigortaları Kanunu ile birlikte konut kredisi ve tapu süreçlerinin yanı sıra su ve elektrik abonelik süreçlerinde de Mecburî Sarsıntı Sigortası’nın aranmaya başlandığını, bu durumun, sigortalılık oranlarına da yansıdığını tabir etti.
1999 yılında sarsıntıya karşı teminat altına alınmış konut sayısının 500 bin civarında iken, bugün bu sayının 9 milyonu ve sigortalılık oranlarının yüzde 50’yi aştığını belirten Güngör, 20 senede gelinen bu noktayı çok pahalı bulmakla birlikte, kapsama giren tüm konutların sigorta ile zelzeleye karşı korunmasını hedeflediklerini kaydetti.
DASK olarak, sarsıntı sonrası şuurunu oluşturmak için risk farkındalığının büyük değer taşıdığına inandığını, poliçelerin devamlılığını sağlamak ve sigortalı sayısını artırmak için sarsıntıya karşı hazırlıklı olmanın kıymetini anlattıkları pek çok çalışma gerçekleştirdiklerini söz eden Güngör, “Aslına bakarsanız, zelzele şuuru ve DASK’ın bilinirliği konusunda yaptırdığımız kamuoyu araştırmalarında çıkan sonuç çok çok yeterli düzeylerde. Önemli olan ise bu yüksek şuurun sigortalılık oranlarına da birebir oranda yansımasını temin etmek. İşte biz de tüm konsantrasyonumuzu bu alana ağırlaştırmış durumdayız. Gayemiz, kapsama giren tüm konutların sigorta ile zelzeleye karşı korunmasını sağlamak.” diye konuştu.
“ÖDEME KAPASİTEMİZİ BÜYÜK SARSINTILARDA KAMUYA GELEBİLECEK YÜKÜ HAFİFLETEBİLMEK İSMİNE ÖNEMSİYORUZ”
İsmet Güngör, DASK olarak ellerindeki bütün imkanları seferber ederek muhtemel bir hasar yapan zelzelede süratle yaraları sarabilmek ismine sigortalılık oranlarını artırmak üzere birçok proje yürüttüklerini belirterek, ayrıyeten gerek sarsıntı öncesi operasyonel süreçleri gerekse sarsıntı sonrası hasar sürecini en faal formda yönetmek üzere öteki devlet kurum ve kuruluşlarıyla entegre projeler yürüttüklerini bildirdi.
DASK olarak, Afet İdare Projesi kapsamında, muhtemel bir zelzelede sigortalıların hasarlarını daha süratli ve faal formda karşılayabilmek için güçlü bir bilgi teknolojisi altyapısı kurduklarını ve bu bilgi teknoloji altyapısını en faal formda kullanacak insan kaynağı ve tertip yapısını oluşturma çalışmalarına devam ettiklerini anlatan Güngör, hasar tespitlerini teknolojinin imkanlarını kullanarak taşınabilir aygıtlar üzerinden artık çok daha süratli ve yanılgısız bir biçimde gerçekleştirebildiklerini söyledi.
Güngör, operasyonel hazırlıkların yanı sıra beklenen zelzelelere karşı hasar ödeme gücünü de artırmayı sürdürdüklerini söz ederek, “Sigortalılarımıza verdiğimiz teminat boyutu ile uyumlu olarak büyük bir zelzele karşısında birikmiş sarsıntı rezervimiz ve reasürans imkanları sayesinde 20 milyar TL meblağında hasar ödeyebilme kapasitesine sahibiz. Devlet kaynaklarından büsbütün bağımsız olarak oluşturulan bu ödeme kapasitesini büyük zelzelelerde kamu bütçesine gelebilecek yükü hafifletebilmek ismine çok kıymetli görüyoruz.” diye konuştu.
“100 METREKARE BETONARME BİR BİNA İÇİN ORTALAMA PRİM YILLIK 133 TL”
DASK Koordinatörü Güngör, topraklarının büyük çoğunluğu çeşitli derecelerde sarsıntı riski barındıran Türkiye’de zelzeleye karşı tedbir almanın kaçınılmaz olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Depremle gayret, sarsıntıdan evvel başlaması gereken bir süreç. Bu istikametten bakıldığında, DASK, sarsıntıya karşı alınabilecek en kıymetli finansal tedbirlerden biridir. Kar emeli gütmeyen bir devlet kurumu olarak, sarsıntının neden olabileceği hasarları süratle karşılayarak hem konut sahiplerinin sarsıntıdan sonra hayatlarına kaldıkları yerden devam edebilmelerini sağlamak hem de ülke iktisadına gelecek ziyanı en aza indirgemek için çalışıyoruz. Zarurî Sarsıntı Sigortası ile zelzelenin ve zelzele sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının direkt neden olacağı maddi ziyanları teminat altına alıyoruz. DASK olarak maksadımız ülke genelinde zelzeleye karşı finansal tedbir olarak Türkiye kumbarasını oluşturmak. Bunun için yalnızca günde ortalama 37 kuruş ayırmak kâfi.100 metrekare betonarme bir bina için ortalama prim yıllık 133 TL olarak hesaplanıyor.”
Bugün Türkiye genelinde sigortalılık oranlarının yüzde 50’yi aştığını, birinci derece zelzele bölgelerinde ise yüzde 60 olduğunu belirten Güngör, “Bizim Türkiye geneli için maksadımız yüzde 100 sigortalılık. Bu nedenle konut sahiplerinin de meskenlerini Mecburî Zelzele Sigortası ile teminat altına almalarını ve sigortasını yaptırmış olanların ise müddeti dolan poliçelerini yenilemelerini bekliyoruz.” dedi.
VAN’DAKİ SİGORTALILIK ORANI YÜZDE 9’DAN YÜZDE 40’A ÇIKTI
İsmet Güngör, DASK olarak, kuruldukları 2000 yılından bu yana hem vatandaşları bilinçlendirmek hem de Mecburî Zelzele Sigortası’na olan teşvik emeliyle pek çok çalışma ve proje yürüttüklerini aktararak, “2011 yılından bu yana sürdürdüğümüz Kentler Yarışıyor, Sigortalılar Kazanıyor müsabakası ile Türkiye’nin 81 vilayetinde lokal idareleri zarurî zelzele sigortasını yaygınlaştırmak için mahallî bilinçlendirme kampanyası düzenlemeleri konusunda
teşvik ediyoruz. Bu yıl geçtiğimiz yıllardan farklı olarak müsabakamızı ‘Evimizde İtimat, Kentimize İnanç’ konseptiyle düzenliyor, 24 vilayette AFAD müdürlükleri aracılığıyla zelzele şuurunun güçlendirilmesi maksadıyla yürütülecek çalışmaları destekliyoruz.” biçiminde konuştu.
DASK’ın ödeme gücünün ve sarsıntılardan sonra süratle hasar ödemelerine başlamasının da vatandaşlar için teşvik edici olduğuna işaret eden Güngör, Van zelzelesinden sonra kısa bir mühlet içinde hasar ödemelerine başladıklarını, zelzelenin olduğu devirde yüzde 9 sigortalılık oranına sahip vilayette 135 milyon TL hasar ödemesi yaptıklarını, şu anda Van’da sigortalılık oranının yüzde 40’ları aşmış durumda olduğunu söyledi.
