ABD pay senedi piyasaları ABD ve Çin ortasındaki ticaret savaşının yine alevlenmesiyle büyük düşüş yaşadı. ABD borsaları da 2019’un en sert satış dalgalarına şahit oldu. S&P 500 endeksi günü yüzde 2.98 düşüşle 2.844 puandan kapatarak yılın en berbat gününü geçirdi. Dow Jones ve NASDAQ’ta kayıp yüzde 3’ü aştı. Global ticarette oluşan yavaşlama beklentisi petrol fiyatlarını yüzde 3.5 aşağı çekti. Brent petrolün varil fiyatı yüzde 60.1 dolara indi.
PİYASALAR TEPETAKLAK
Yuan’ın 2008 yılının Mayıs ayından bu yana en düşük seviyeye gerilemesini eleştiren ABD Lideri Donald Trump, Çin’i büyük bir ihlal yaparak para ünitesinin bedelini düşürdüğünü ileri sürmüştü.
Dolar/Yuan kuru, 2008’den bu yana birinci defa 7’yi aşmıştı.
MANİPÜLATÖR İLAN ETTİ
ABD ile Çin ortasında “ticaret savaşı” tartışması büyürken ABD Hazine Bakanlığı, Çin’i “döviz manipülatörü” olarak ilan ettiğini açıkladı.
ABD Hazine Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada Pekin idaresi, “döviz manipülatörlüğü” yapmakla suçlandı.
Bakanlık, açıklamasında, 1988 Omnibus Ticaret ve Rekabet Yasasının ilgili kısmına atıfta bulunarak Bakan Steven Mnuchin’in ABD Lideri Donald Trump’tan aldığı yetkiye dayanarak Çin’in “manipülatör” olarak tanımlandığını belirtti.
Açıklamada Pekin idaresi, yuanın bedelini piyasaya müdahale ederek düşük tutmakla suçlandı.
Buna nazaran Bakan Mnuchin’in Milletlerarası Para Fonu (IMF) ile irtibata geçerek “Çin’in son hareketlerinin yarattığı adil olmayan rekabet şartlarının ortadan kaldırılması” için adım atacağı kaydedildi.
Açıklamada ayrıyeten, Çin’in G-20’deki ekonomik vaatlerinin bilakis adımlar attığı ve bu adımların ilgili mutabakatları ihlal ettiği savunuldu.
ÇİN DURDURDU
ABD Hazine Bakanlığı’nın kararının çabucak öncesinde bir atılım de Çin’den geldi. Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin Çin mallarına yönelik ilan ettiği son gümrük tarifesinin akabinde, Çinli şirketlerin ABD’den tarım eserleri alımının süreksiz olarak durdurulduğunu açıkladı.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, ABD’nin 300 milyar dolar fiyatındaki Çin mallarına yüzde 10 ek vergi getirerek Çin Devlet Lideri Şi Cinping ve ABD Lideri Donald Trump’ın Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenen G-20 Başkanlar Doruğu’nda sağladığı konsensüsü önemli biçimde ihlal ettiği belirtildi.
Çin’in 3 Ağustos’tan sonra alınan ABD menşeli tarım eserlerini gümrük vergisinden muaf tutmayacağı aktarılarak “İlgili Çinli firmaların ABD’den tarım eserleri alımı süreksiz olarak durduruldu.” sözleri kullanıldı.
Çin pazarının büyük bir potansiyele sahip olduğuna işaret edilerek “ABD’nin iki ülke başkanlarının Osaka Zirvesi’nde (G-20 Başkanlar Zirvesi) ulaştığı konsensüsü içtenlikle uygulamasını, iki ülkenin tarım alanında iş birliğine yönelik gerekli kaidelerin oluşması için verdiği kelamları tutmasını umuyoruz.” değerlendirmesi yapıldı.
HANGİ ESERLER VAR
Çin’in ABD’den ithal ettiği tarım eserlerinin büyük çoğunluğunu soya fasulyesi, pamuk, buğday, sorgum ve domuz eti eserleri oluşturuyor.
Çin Kalkınma ve Islahat Komitesi Genel Sekreteri Song Liang, Çin basınına yaptığı açıklamada 19 Temmuz-2 Ağustos tarihlerinde ABD’den 130 bin ton soya fasulyesi, 120 bin ton sorgum, 60 bin ton buğday, 40 bin ton domuz eti ve eserleri ile 25 bin ton keten alındığını söz etti.
ABD Lideri Donald Trump ay başında Çin eserlerine eklenecek yeni gümrük vergisiyle ilgili Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Ticari müzakereler devam ediyor, bunlar devam ederken ABD, 1 Eylül’den itibaren Çin’den ülkemize gelen 300 milyar dolarlık esere küçük bir ek yüzde 10 gümrük vergisi ekleyecektir. Bu ek vergi, zati yüzde 25 gümrük vergisi konmuş 250 milyar dolarlık eseri kapsamıyor.” tabirlerini kullanmıştı.
TİCARET SAVAŞI
İki ülke ortasında geçen yıl martta başlayan ve karşılıklı gümrük tarifesi misillemelerine sahne olan ticaret savaşı, son olarak Çin’in teknoloji şirketlerine sıçramıştı.
Çin ve ABD’nin bir yılı aşkın müddettir yürüttüğü müzakerelerin 11’incisi mayıs ayının başında ABD’de yapılmıştı. Çin’in başmüzakerecisi Başbakan Yardımcısı Liu Hı, ABD’deki müzakerelerden eli boş dönmüştü.
Çin önderi Şi Cinping ve ABD Lideri Donald Trump, geçen ay Japonya’da düzenlenen G-20 Başkanlar Tepesi’nde, ticaret müzakerelerine devam etme kararı almıştı.
G-20 Başkanlar Doruğu’ndan sonra 300 milyar dolar bedelindeki Çin mallarına ek gümrük tarifeleri planının askıya alındığını da duyuran Trump, daha sonra Huawei’ye yönelik yasakların kaldırılması konusunda yeşil ışık yakmıştı.
AVRUPA BORSALARI DA DÜŞTÜ
ABD piyasalarından evvel açılan Avrupa borsaları da günü düşüşle tamamladı.
Kapanışta gösterge endeksi Stoxx Europe 600 yüzde 2,31 paha kaybederek 369,43 puana geriledi.
İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,47 azalarak 7.223,85 puana, Almanya’da DAX 30 endeksi yüzde 1,80 düşerek 11.658,51 puana, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,19 paha kaybederek 5.241,55 puana ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,30 gerileyerek 20.773,30 puana indi.
Avro/dolar paritesi ise TSİ 19.20 prestijiyle yüzde 0,83’lük artışla 1,1198 düzeyinde bulunuyor.
