Sicilya’nın güneyindeki bu adaya birinci geldiğimde beklemediğim bir sürpriz beni şaşırttı. Gecenin bir vakti ve çok yorgun bir halde indiğimde evvelce ayarladığım taksiyi arayacaktım. Halbuki beni son derece bakımlı, genç bir hanım ismim yazılı bir tabela karşıladı ve birebir vakitte lüks aracın şoförlüğünü yaparak otele taşımakla kalmadı, bu küçük ada ile ilgili ön bilgilendirme bile yaptı. Otele vardığımızda nazik bir biçimde kartını verirken “İstanbul, en çok görmek istediğim şehir” demeyi ihmal etmedi. Aslında ayarlamadığım lakin tıpkı istediğim gibi… Kimi şeyleri siz ayarlamadan bulmak ne beğenilen oluyor!
Ada, geçmişte birçok uygarlığa mesken sahipliği yapmış ve sonuç olarak da her uygarlık burada kendi kültürünü bırakmış görünüyor. Fas’tan Osmanlı İmparatorluğuna, Romalılardan Bizans İmparatorluğuna kadar geçmişin izlerini burada bulmak mümkün. Ayrıyeten, Malta Adası ile geçmişte Osmanlı İmparatorluğu vaktinde kıymetli bir bağımız olmuş. Yasal Sultan Süleyman 1522 yılında Rodos’u fethederek Rodos’ta bulunan şövalyeleri adanın dışına sürmüş. Sürülen şövalyeler 1530 yılında Malta’ya yerleşmiş ve St. John Şövalyeleri, Malta’nın bugünkü kültürüne ve tarihine en büyük katkıları sağlamış. Daha sonraları, bu ülkenin ticaret hayatına ve toplumsal münasebetlerine katkı sağlayıp güçlü bir ilerleme hareketi başlatmışlar. Bugün için bu ada Avrupa ve Afrika’dan hatırı sayılır turist çekiyor.
Yani, Malta Adası güçlü bir tarihi mirasa sahip denilebilir. Turistler en çok buradaki farklı kültür yansımalarını görmek için geliyor üzere bir pay kapıldım. Ve kimi kültür ögeleri var ki, karma olduğunu düşünerek çok hürmet duydum. Birinci evvel hayat meskenlerinde kullanılan küçük balkonlar dikkatimi çekti. Kimi Fransız balkon üzere lakin değil, aslında daha çok Arap ve Fas kültürüyle beslenmiş cumbalı meskenler diye tabir ettim kendimce…
Başşehir Valetta’nın eski kentindeki taş yollarda yürürken başım üstte asılı kaldı. Burada beni çeken obje, alışılmış ki bulutlar ya da meskenlerin çatıları değildi. Siyah, yeşil yahut mavi boyalı cumbalar. Hayli tarihi görünüyor ve eski meskenlerde kullanılmış bir dekor yahut öbür bir detay. Açıkçası, eski yapılardaki kullanım gayesi bizdeki üzere mi farklı mı tam çözemedim. Kente farklı bir atmosfer getirdiğini söz etmem gerekir. Orta sokaklarda yürürken göz ister istemez bunlara odaklanıyor. Fotoğraf karelerinde göreceksiniz, bu özellikte eski yapıların ‘sightseeing’ çeşit otobüslerle birleştiği enstantaneler garip duruyor lakin kent hayatında eski ve yeni anlar esasen birbirine girmiş değil mi?
Bu enteresan mimarideki kirli sarı konutların hâkim olduğu eski kentte yürürken tarihi çeşmelerden geçmek mümkün. İşte bunlar da turistler için fotoğraf art planı… Avrupa’da beni en çok etkileyenlerden birisi sokak lambaları. Cumbaların yanında monte edilmiş lambaların akşam kısık yandığında içeride kimlerin ne sohbet ettiğini düşünürüm. Lakin cumbada olacak! Yoksa bizim üzere ortada bir dedikodu yaparlar mı? İnişli çıkışlı yollarda yürürken Malta’nın meşhur sarı otobüslerine binmeden gelmek olmazdı. Bu otobüslere binen olduysa bilir, iniş sinyali vermek için içeride kocaman bir kablo var ona basıyorsunuz ve natürel ki herkesin duyabileceği ölçüde “Dur, inecek var!” tadında bir ikaz geliyor. Birinci bindiğimde ne çok gülmüştüm, sonra her insan üzere alıştım.
Malta, başka yandan kıymetli bir liman, bilindiği üzere. Hatta yolu Akdeniz’den geçen yerli ve yabancı gemiler bu limanda durur ve olağan ki yolcular çabucak oracıktaki alışveriş merkezine akar. Burası işte alışveriş canavarları için bir cennet. Kendini kaybettirecek derecede uygun fiyat, yeterli kalite ve çeşitlilik. Daha ne istenir ki?
Kaldığım otel tıpkı vakitte termal merkezlerden biriydi. Bir o kadar da sıhhat turizmi gelişmiş bu adada. İngilizler başta olmak üzere Avrupa’nın birçok noktasından engelli, yaşlı ve gereksinimi olan kesim için bir sıhhat turizmi yatırımı olduğunu gördüm. Yalnızca kaldığım otel değil birçok otel konsept olarak bu fikre dönüşmüş görünüyor. Lakin öte yandan gerçek termal su kullanıp kullanılmadığı konusunda emin olamadım. Benim tecrübem üzücü değil lakin deneyimlediğim öbür alternatiflere göre orta klasmanda olduğunu belirtmeliyim. Ve alışılmış huzur ve inanç kenti. Turiste servis kaliteli ve emniyetli… En değerli kar kapısı olduğu farkında bir toplum. Eskinin tarihi mirasını korudukça daha da çok turist gelecek üzere görünüyor.
