Avrupa Birliği’nin Türkiye’nin Kıbrıs açıklarındaki sondaj çalışmalarına karşı devreye sokmaya hazırlandığı yaptırımlar büyük ölçüde sembolik ehemmiyete sahip. Ankara’yı geri adım atmaya zorlayacak bir öge içermeyen tedbirler, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’yle (GKRY) tam dayanışma ‘mecburiyeti’ bağlamında şekillendirildi. AB Kurulu Lideri Donald Tusk’un ‘kaçınılmaz’ olarak nitelediği tedbirler, Türkiye’nin yansısının öngörülememesi nedeniyle aşikâr bir tedirginlik yarattı. Bunun nedeni ise Türkiye’nin göç konusundaki rolü, terörle çabaya katkısı ve kimi AB ülkeleri açısından güç alanında transit ülke olması. Bilhassa Almanya ve İngiltere, çoka kaçılmaması için gayret harcarken, sondaja katılan şirket ve bireylere yönelik gaye odaklı yaptırımlara üye ülkelerin tamamına yakını karşı çıkıyor.
Dün, GKRY’nin ısrarı ve metni sertleştirme eforu nedeniyle taslak üzerinde muahede sağlanamadı. Bunun üzerine uzlaşı önerisi sunularak sessizlik prosedürü başlatıldı. Bugün karşı çıkan olmazsa taslak kabul edilmiş sayılacak. Tedbirlere ait sonuncu karar gelecek hafta dışişleri bakanları tarafından alınacak.
MALİ YARDIMLARDA KESİNTİ: AB, üyelik öncesi yardımlarda kesintiye gitme niyetinde. Kesinti yaklaşımı yeni değil. AB, belirli bir müddettir proje bazlı bu fonlarda kesinti uyguluyor. Geçen yıl, olağanda 2014-2020 için 4.4 milyar Euro olarak öngörülen yardımın 3.5 milyar Euro’ya düşürülmesine karar verilmişti. Göç kontaklı olarak taahhüt edilen toplam 6 milyar Euro ise tedbirlerden etkilenmeyecek.
YÜKSEK SEVİYELİ DİYALOG: Müzakere sürecindeki tıkanıklık dikkate alınarak yaratılan yüksek seviyeli diyalog toplantılarının durdurulması öngörülüyor. Bu, AB’nin başından beri benimsediği ‘Türkiye ile diyalog kanallarının açık tutulması’ yaklaşımına aksi düşüyor.
AYB KREDİLERİ: Avrupa Yatırım Bankası’nın (AYB) ülke dayanaklı kredilerinin gözden geçirilmesi muhtemel AB tedbirleri ortasında. 2018’de AYB’nin Türkiye’ye sağladığı kredi 386 milyon Euro seviyesindeydi.
KAPSAMLI HAVACILIK MUAHEDESİ: Kıbrıs odaklı sıkıntılar nedeniyle esasen donma basamağında olan bu mutabakata ait müzakerelerin durdurulması da gündemde. Aslında bu mutabakata AB daha fazla ehemmiyet veriyor.
KIBRIS’TA TÜRK-RUM ‘CEPLERİ’ BİRLEŞTİ
KKTC ile Kıbrıs Rum idaresi ortasında uzun yıllardır süren ‘telefon bağlantısı’ sorunu dün birinci sefer çözüldü. Adanın iki yanındaki cep telefonlarının karşılıklı çalışmamasından kaynaklı sorunun çözülmesinin akabinde birinci cep telefonu görüşmesi KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum başkan Nikos Anastasiadis ortasında gerçekleştirdi. Bugüne kadar KKTC’deki 2 taşınabilir irtibat şirketi ile Rum tarafındaki 3 şirket ortasında Roaming (dolaşım) muahedesi olmaması nedeniyle cep telefonları karşılıklı olarak çalışmıyordu. BM’nin de dahil olmasıyla husus Türk ve Rum önderler ortasında itimat artırıcı tedbirler ortasına alındı. Varılan mutabakata nazaran KKTC’ye geçen bir Rum ya da Rum tarafına geçen bir Türk İsviçre’deki bir taşınabilir şirket üzerinden telefonunu yurtdışı kullanımına açarak telefon görüşmesi yapabilecek. BM’de yapılan yazılı açıklamada birinci görüşmenin, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar’ın yardımıyla Akıncı ile Anastasiadis ortasında yapılarak, uygulamanın hayata geçtiği ve çalıştığı doğrulandı. Açıklamada iki önderin, en kısa vakitte bir ortaya gelerek Kıbrıslıların günlük ömrünü daha da kolaylaştıracak yeni inanç artırıcı tedbirler üzerinde görüşme mümkünlüğünü kıymetlendirdikleri belirtildi. (Ömer BİLGE/ LEFKOŞA)
KKTC’DEN RUMLARA ORTAK KOMİTE TEKLİFİ
KKTC Başbakanı Ersin Tatar, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile yaptıkları görüşmenin akabinde, sondaj konusunda Kıbrıslı Türk ve Rumların haklarının korunabilmesi için ortak komite kurulması teklifinde bulunacaklarını bildirdi. Türk Ajansı Kıbrıs’ın (TAK) haberine nazaran, Başbakan Tatar, Türkiye Cumhuriyeti ile imzalanacak ekonomik protokolde imza kademesine gelindiğini ve gelecek haftalarda imzaların atılabileceğini söz etti. Türkiye ile sondaj konusunda yapılan mutabakat kapsamında Fatih ve Yavuz gemilerinin bölgede sondaj çalışmaları yaptığını hatırlatan Tatar, Kıbrıs Adası etrafındaki zenginliklerde Kıbrıs Türk halkının da hakkı bulunduğunu yineledi.
