İstanbul Büyükşehir Belediye Lider adayları AK Parti’li Binali Yıldırım ile CHP’li Ekrem İmamoğlu, pazar gecesi tarihi bir buluşma gerçekleştirdi. Birçok kanal bu buluşmayı canlı yayınladı, tüm Türkiye ilgiyle izledi. Lakin programın akabinde tartışmalar bitmek bilmedi. Programın moderatörü İsmail Küçükkaya’nın ortak yayından evvel CHP’li Ekrem İmamoğlu ile buluşması ise ‘skandal’ olarak değerlendirildi.
Binali Yıldırım, “Önemli olan yayından iki gün evvel birebir yerde moderatör ile rakip adayın danışmanlarının da bulunduğu bir toplantıda bir ortaya gelmiş olması ve benimle bu türlü bir toplantı yapılmamasıdır. Burada açıkça eşitsizlik vardır. Burada gayrimeşru durum vardır” açıklamasını yaptı.
Moderatörler ve adaylar ortasında bilhassa tartışmadan evvel ne biçim bir bağ olması gerektiği konusunda dünyanın çeşitli yerlerinde farklı uygulamalar var.
İNGİLTERE’DE PROGRAMDAN EVVEL SORULARIN GÖRÜLMESİ YASAK
İngiltere’nin kamu yayıncılığı kuruluşu BBC’de yayınlanan tartışma programı Question Time’da moderatör ve panelistler ortasında hudutlu bir alaka öngörülmüş ve panelistlerin programdan evvel soruları görmesi katiyen yasak.
Öte yandan siyasi tartışmaların hem adayların belirlenmesi hem de seçim sürecinde çok kıymet taşıdığı ABD’de ise farklı uygulamalar kelam konusu. ABD’de bilhassa lokal seviyede seçim süreçlerinde adayları tarafsız siyasi tartışmalara davet eden birçok tertip mevcut. Tertipler tartışmaların nasıl düzenlenmesi gerektiği konusunda rehberler de yayınlıyor. Bu tertiplerden Advocay & Communication Solutions’ın hazırladığı ‘Başarılı Bir Siyasi Tartışma Hazırlama Rehberi’nde adayların tartışmadan evvel kesinlikle bilgilendirilmesi gerektiği tabir ediliyor. Bilgilendirme içerisinde düzenleyici taraf isterse adayların soruları ne vakit göreceğini de adaylara bildirmek durumunda. Bilgilendirme sürecinde adayların isteklerinin de öğrenilmesi tavsiye ediliyor. Ama rehber adayların tartışma öncesinde bilgilendirilmesi sürecinin yüze yüze görüşme ile mi yoksa telefon yahut e-posta ve gibisi teknikler ile mi yapılmasının uygun olacağı tarafında rastgele bir detay vermiyor. Özellikle başkanlık adaylarının belirlenmesi ve seçimler sırasında yapılan televizyon tartışmalarında ise adayların sorular hakkında tartışmadan evvel bilgi sahibi olması çoklukla yasak.
CLINTON’A SORULARI SIZDIRDIĞINI KABUL ETMİŞTİ
2016 yılında yapılan son ABD başkanlık seçimlerinde bu mevzuda skandallar yaşandı. Demokrat Parti lider adayı Hillary Clinton’ın email hesabı hacklendiğinde ortaya çıkan kimi iletiler CNN yorumcusu Donna Brazile’nin tartışmalar öncesinde soruları Clinton’a yolladığına işaret ediyordu. Brazile aylarca bu mevzuyu reddetti. Lakin seçimler bitip Hillary Clinton kaybettikten sonra Mart 2017’de Times mecmuasında kendi kaleme aldığı bir makalede soruları sızdırdığını kabul etmek zorunda kaldı. Öte yandan seçimi kazanan Donald Trump’a da soruların evvelce verildiği argümanları gündeme geldi. Fox News sunucularından Megyn Kelly, seçim süreci devam ederken anılarını anlattığı “Settle for More” isimli bir kitap yayınladı. New York Times, Kelly’nin kitabında Fox News yöneticilerinin seçimdeki birinci cumhuriyetçi adaylar tartışmasında birinci soruyu Trump’a yöneteceğini ve bunun sert bir soru olacağını Trump’a bildirdiklerini yazdığını ileri sürdü. Megyn Kelly kitapta kullandığı tabirlerin bu manaya gelmediğini savunsa da Trump’ın sorular hakkında evvelce bilgi alıp almadığı, sorular sızdırıldıysa hangi Fox News yöneticilerinin bunu yaptığı üzere mevzular kamuoyunu uzun müddet meşgul etti.
