Otomotiv kesiminin stratejik tedarikçilerinden Kordsa, uzay ve havacılık dalına de bu muvaffakiyetini taşıma yolunda ilerliyor. Lastik ve inşaat güçlendirme teknolojilerine getirdiği yenilikçi yaklaşımlarla büyüyen Kordsa, 2018 yılında 3, 2019 yılında da bir Amerikan şirketini satın aldı. Bu yeni atılımlarla birlikte Kordsa uzay ve havacılık alanında da süratle büyüyecek. Bu yeni şirketlerle kompozit materyaller konusunda atağa geçen Kordsa’nın 4 kıtada 5 ülkede operasyonu var. Bu başarıyı en düzgün takip edenlerden biri de CEO Ali Çalışkan. Türkiye’nin insan kaynağı bakımından çok değerli bir pozisyonda olduğunun altını çizen Çalışkan, şirketin yatırımlarını ve geleceğe yönelik projelerini anlattı.
YENİ İŞLERE ODAKLANDI
Sabancı Holding’in kord bezi, yani lastik güçlendirme bezi üreticisi Kordsa, 2018’de yüzde 59’luk bir ciro artışı yaşadı. Endüstriyel iplik bezinden başlayan seyahat nerelere taşınıyor?
Kordsa küresel bir oyuncu oldu. Bizim ikinci bir Kordsa yaratmak maksadımız var. Bu şu demek. Birincisi cirosal manada ikinci Kordsa büyüklüğü hedefliyoruz. İkinci manada ise yeni iş kollarına girme maksadımız var. Ana iş kolumuzda küresel ayak izimizle içinde bulunduğumuz sanayiyi yönlendiren ve dönüştüren bir şirketiz. Kendi alanında dünya önderi Kordsa. 1990’lı yılların başından itibaren başlayan büyüme atağıyla bunu gerçekleştirdik. Merhum Sakıp Sabancı devrinde dışa açılma, çok ortaklı işler başlamıştı. Vizyonumuz daima küresel oyuncu olmaktı. 2000’li yılların başından itibaren alanında başkan oldu Kordsa. Yeni iş alanlarına daima fokuslandık. Bilhassa otomotiv dalına bağlı büyüdüğümüz için bu alanındaki üretim yatırımları da Doğu’ya kayınca Kordsa Endonezya’ya kadar uzandı.
Kaç ülkede yatırımınız var?
5 ülkede 11 operasyon yöneten bir şirketiz. 2018 sonuçlarına nazaran bizim ciromuzun yüzde 31 Türkiye merkezli EMEA bölgesinden, yüzde 32’si Kuzey Amerika’dan çıkıyor. Bunun yüzde 12’si kompozit alanındaki yatırımlardan geliyor. Yüzde 26’lık hisse da Asya Pasifik’ten geliyor. İzmit’ten sonraki en büyük operasyonumuz Endonezya’da. Yüzde 11’lik bir kısım ise Brezilya’dan geliyor. Bu muvaffakiyetin altında işini uygun yapmak, yenilikçilik, ARGE var. Türkiye polyester, kord bezi üretim merkezi. İki ARGE’miz ve Mükemmeliyet Merkezimiz’le odaklanarak çalışıyoruz.
Otomotiv bölümü etkilendi sorunlardan, lastik üreticileri de. Bu size nasıl yansıdı?
Türkiye’de ve dünyada yaşanan ekonomik zahmetler dalı etkiliyor. Bizim ana girdimiz otomotiv bölümü, lastik bölümü. Evet bölümde bir ölçü daralma var.
Satışlarımızın yüzde 77’si dolar bazlı. Girdilerimizin yüzde 23’ü lokal tedarikçilerden, yüzde 70’i tekrar dolar bazlı. Zira hammaddeler dolar bazlı geliyor. Yüzde 13 Türk lirasının hissesi var. Dolar ve Euro’nun kıymet kazanması bizim portföy yönetimizi etkiliyor. Büyümelerde bir yavaşlama var. Lakin Kordsa alanında birincileri yapan ve küresel oyuncu olan bir şirket.
Otomotiv ve bu kesimle kontaklı yatırımlar Uzakdoğu’ya, Doğu’ya kaydığında Kordsa da o coğrafyalarda yatırım yaptı. Bu vizyonu neler tamamladı?
2007’den itibaren Tayland ve Endonezya’ya girdik. Ben orada 3 yıl yaşadım. Tüm operasyonu oturttuk. Endonezya’da ortağımız var. Halka açık bir şirketiz orada. Pazar büyüdüğü için orada da çok yatırım yaptık. Polyester iplik kapasitemiz 3 katına çıktı, başka potansiyeller de gelişiyor. Kord bezi kapasitemizi 2 katına çıkardık orada.
Orayı aldığımızda 2 çizgi vardı, şu anda 7 eser bandımız var. Son 5 yılda en süratli büyüdüğümüz yer Endonezya.
Endonezya operasyonunuzda kaç kişi çalışıyor?
1200, Tayland’ta da 400-450 civarında çalışanımız var. Türkiye’de 1100 çalışanımız var. Tüm çalışanlar içinde 750 kişi mühendis ve her milletten çalışanımız var. Birleşmiş Milletler üzereyiz. Çok farklı kültürden beşerler Kordsa kültürü şemsiyesi altında buluşuyor. Türkiye’den de arkadaşlarımızı yurtdışına gönderiyoruz.
UÇAK LASTİKLERİNDE ÖNDE
Uzay ve havacılık bölümüne de adım attınız. Gayeler nedir??
Dünyada üretilen her 3 uçak lastiğinin 2’sinde bizim kord bezimiz var. Araç lastiklerine baktığımızda da her 3 araç lastiğinden birinde bizim güçlendirici bezlerimiz kullanılıyor. Lastikler kord beziyle güçlendiriliyor. Sabancı Üniversitesi’nde Mükemmeliyet Merkezi kurduk. 30 milyon dolarlık bir yatırım yapıldı. 15 profesör ve 70’in üzerinde doktora öğrencisi var orada. Açık inovasyon ve girişimciliğin yaratıldığı bir merkez. Lazer başlı 3 boyutlu yazıcılarla çalışıyoruz, bu Türkiye’de tek. 12 milyon dolar civarında Ar-Ge çalışması yapıyoruz.
Bu alanlarda büyümek için elzem olsa gerek…
Amerika’da Philadelphia, San Diego, Los Angeles’ta 3 şirket aldık. Bu şirketler havacılık kesiminde Boeing tedarikçisi. Biz üretimimizi Boeing’e sağlıyoruz. ABD’de 100 milyon dolarlık yatırım yaptık. 105 milyon dolarlık ciro beklentimiz var bu işlerden. Kompozit alanında yeni bir şirket daha aldık Amerika’dan, pay bölüm tamamlandı.
Ne kadarlık bir yatırım?
181 milyon dolar’a Axiom Materials’ı aldık. Amerika’da amaçlarımızı tamamlamış olduk. Uçakların jet motorların üretiminde kullanılan malzemeyi üreten bir şirket bu. Son 5 yıldır yüzde 17 büyüyen bir şirket. Bu dal içinde en yüksek hacme sahip. Havacılık dışında yeni jenerasyon otomotiv sektrünün gereçleri de üretiyor.
SABIR GEREKİYOR
Türkiye’nin insan kaynağını nasıl görüyorsunuz?
Türkiye’nin önemli beyin gücü var lakin göçü de var bu da bir gerçek. Lakin Türkiye’deki insanlara kâfi imkanlar verildiğinde çok farklı bir yerde olabilecek gücümüz var. Bu insanlara katkı sağlayacak sabırlı bir yapı lazım. Ar-Ge’yi destekleyen, o ortamı sağlayan ve finanse eden bir yapıya muhtaçlık var.
ALİ ÇALIŞKAN KİMDİR?
Selanik göçmeni bir ailenin oğlu Ali Çalışkan. Samsun’da büyüdü. Ailenin birinci mühendisi. ODTÜ Makine Mühendisliği’nden mezun olduktan sonra askerlik öncesi Soyut Mühendislik’te çalıştı. 1986’da Kordsa’ya teknik mühendis olarak girdi. Kordsa’da farklı kademelerde çalıştı. 2010-2013 yıllarında Kordsa’nın Endonezya’daki şirketi Indokordsa’da Operasyon Yöneticisi oldu. Asya Pasifik bölgesinde Kordsa’nın hacminin büyümesine katkıları olan Çalışkan, 2015 yılından bu yana da Avrupa, Ortadoğu, Afrika Genel Müdür yardımcılığı vazifesine bulundu. Ali Çalışkan 3 yıldır Kordsa’nın CEO’su.
1 MİLYAR $’A YAKLAŞACAK
ŞİRKETİN ciroda kıymetli bir büyüme yakaladığına işaret eden Ali Çalışkan, “Kordsa’nın 2018 cirosu 827 milyon dolar. Kordsa ailesine yeni katılan kompozit iş ünitesinin 2019 yılı toplam cirosuna 105-115 milyon dolar katkıda bulunması bekliyor” dedi.
