Uzun vakittir dünyadaki su düzeylerinin 2100’e kadar en fazla bir metreden daha az yükseleceği düşünülüyordu.
Uzman görüşlerine dayanarak yapılan yeni araştırma, gerçekte bu düzeyin iki katına çıkabileceğini öngörüyor.
Bunun, yüz milyonlarca insanın yer değiştirmek zorunda kalmasına yol açabileceği belirtiliyor.
Su düzeylerindeki yükselme, 2013 yılında Hükümetlerarası İklim Değişimi Paneli’nin (IPCC) yayımladığı 5. İklim Değişikliği Kıymetlendirme Raporu’nda ele alınan en tartışmalı hususlardan biriydi.
Rekor seviyedeki gaz salınımında önemli azalmalar olmaması halinde, global ısınmanın su düzeylerini 2100’e kadar 52 cm ile 98 cm ortasında artırabileceği kaydediliyordu.
Pek çok uzman su düzeylerindeki yükselmenin bu kestirimin ötesine geçeceğini düşünüyor.
Uzmanlar, buz örtülerinin erimesinin su düzeylerini ne kadar artıracağına ait yapılan çalışmaların, bu örtülerin nasıl eridiğine dair tüm bilinmezliklere cevap verecek formda incelenmemesinden telaş duyuyor.
‘İKİ METRENİN ÜZERİNE ÇIKABİLİR’
Daha net bir fotoğraf elde edebilmemiz için, bu alanda çalışan öncü araştırmacılar, Grönland ve Doğu ile Batı Ankarktika’da yaşananlara ait bilgiler temel alarak yapılan varsayımlar üzerinden bir çalışma hazırladı.
Araştırmacıların görüşüne nazaran, şayet gaz emisyonu şimdiki ölçeklerde olursa, dünyadaki su düzeylerinin 2100’e kadar 62 cm ve 238 cm ortasında artması epeyce mümkün.
Bu, 5 derece daha ısınmış bir Dünya’ya ait bir öngörü – global ısınma konusundaki en makus senaryolardan biri.
Bristol Üniversitesi’nden Profesör Jonathan Bamber “2100’e kadar, buz örtüsünün erimesinin 7 ila 178 cm ortasında tesir etmesi epey mümkün. Lakin buz örtülerinin dışındaki buzulları ve buz katmanları ile suların sıcaklık nedeniyle genleşmesini eklediğimizde, iki metrenin üzerine rahatlıkla çıkabilir” diyor.
2013 yılında yayımlanan Hükümetlerarası İklim Değişimi Paneli’nin raporu, “muhtemelen ne olabileceğini” inceliyor, bu da bilimsel manada yüzde 17 ila 83 ortasındaki ihtimallerin ele alınması demek.
Bu yeni araştırma, daha geniş bir ihtimal aralığına bakıyor, yüzde 5 ila 95 ortasına.
Sıcaklıkların beklenildiği üzere 2 derece artması halinde, Grönland’ın buz örtüleri, su düzeylerinin artışındaki en büyük etken olmayı sürdürüyor. Lakin sıcaklıklar bu derecenin üstüne çıkarsa, işin içine çok daha büyük olan Antarktika’daki buz örtüleri de girecek.
Profesör Bamber, “Bu düşük lakin yeniden de mümkün olasılığa baktığınızda, uzmanlar ufak ancak istatiksel olarak kıymetli olabilecek bir ihtimal olduğunu kaydediyorlar. O da Batı Antarktika’nın istikrarsızlaşabileceğine ve Doğu Antarktika’nın da tesir etmeye başlayabileceğine inanıyorlar” diyor.
“Ancak bu tıp bir durum lakin sıcaklığın 5 dereceye çıkması halinde mümkün olur.”
‘DÜNYA’DA LİBYA BÜYÜKLÜĞÜNDE BİR KARA KESİMİ YOK OLABİLİR’
Uzmanlara nazaran, bu senaryonun gerçekleşmesi Dünya üzerinde devasa boyutlarda tesir bırakacak.
Dünya’nın 1.79 milyon kilometre karelik bir toprak modülünü, ki bu Libya’nın büyüklüğüne eşit, kaybedebileceğini düşünüyorlar.
Bu toprak kayıplarının çoğunluğu ise, Nil Havzası üzere ziraî açıdan çok kıymetli olan yerlerde gerçekleşecek.
Bangladeş’in geniş girinti ve çıkıntılı coğrafyasında insanların yaşaması çok sıkıntı hale gelecek.
Londra, New York ve Şangay da dahil olmak üzere, dünyanın aşikâr başlı metropolleri tehdit altında olacak.
Profesör Bamber, “Bunu bir perspektife oturtmak gerekirse, Suriye’deki mülteci krizi 1 milyon mültecinin Avrupa’ya gelmesine neden oldu” diyor.
“Bu, su düzeylerinin 2 metre yükselmesi halinde yerlerinden olacak insan sayısının 200 kat altında.”
Araştırmacılar, önümüzdeki on yıllarda gaz emisyonu konusunda önemli kesintiler olması halinde, bu tıp senaryolardan kaçınmak için hala vakit olduğunu kaydediyor.
Araştırmanın başındaki isme nazaran, en makûs senaryonun gerçekleşme ihtimali yüzde 5, lakin bu senaryo tekrar de gözardı edilmemeli.
Profesör Bomber, “Eğer size karşıdan karşıya geçerseniz 20’de 1 ezilme ihtimalinizin olduğunu söyleseydim, yakınından bile geçmezdiniz” diyor.
“Yüzde 1 ihtimal bile, 100 yıllık hayatınızda bir kere başınıza gelebileceği manasına geliyor. Yüzde 5’lik ihtimal mi? Vay canına! Bence bu önemli bir risk.”
Araştırma, ABD Ulusal Bilimler Akademisi’nin hakemli bir bilim mecmuası olan PNAS’ta yayımlandı.
