Bu yıl 58’incisi düzenlenen ve küratörlüğünü Londra Hayward Galerisi’nin yöneticisi Ralph Rugoff’un yaptığı bienalin başlığı bir nevi hayatın bize beslediği hislere emsal; karmaşık, aşk-nefret alakası üzere: ‘May You Live in Interesting Times’ (İlginç Vakitlerde Yaşayasın). Bienal hiç kuşkusuz çağdaş sanatın en kıymetli aktifliği… Günümüz sanatının hangi taraflara evrildiğini, hangi kavram ve bağlamların sanatkarlar tarafından tersyüz edilip tartışıldığını, hangi ‘eski sanatçı’ların tekrar tanınan hale getirildiğini, hangi genç ve cüretkâr sanatkarın kendini gösterebilmek için canhıraş gayret gösterdiğini, ulusları ve elbette küreselleri izleyebilmek için en canlı laboratuvar.
En güzeli size Venedik Bienali’ni ve kenti, uzmanları anlatsın…
Esra Aliçavuşoğlu (sanat tarihçi/eleştirmen)
Litvanya Pavyonu’nu görün
Bu yıl bienal hem kültürlerarası çeşitliliğe, hiyerarşiye, farklılığa ve yer değiştirmelerin yarattığı krizlere, hem kültürel yıkıntı estetiğine hem de ekolojik sistemin gitgide vahimleşen sıkıntılarına odaklanıyor.
m Yolu düşenler ödüllü Litvanya Pavyonu’nu görmeli. Tüm disiplinlerin birlikteliğine ve günümüz ekolojik krizine dair getirdiği ironik ve çarpıcı yaklaşımıyla dikkat alımlı.
İngiltere, Fransa ve bilhassa Gana Pavyonu da en dikkat cazip yerlerden.
Christoph Büchel’in Arsenale’nin neredeyse tam ortasına yerleştirdiği Barca Nostra isimli teknesi, hayatla sanatın gitgide sınırsızlaşan hudutlarına dair çok eksenli bir tartışma açıyor. Birkaç yıl evvel Libya’da batan göçmen gemisinin kendisini sergileyen sanatçı, ölen bine yakın göçmene dair ancak anonim bir anıtlaştırma aksiyonu gerçekleştiriyor.
Halil Altındere’nin Neverland’i, Barca Nostra’nın meyyit ruhlarının gittiği cennet dekoru üzere bir şey. Antik Yunan’ın, neoklasik mimarinin, ulusçuluğun, biçimciliğin, ulaşılmak istenen Avrupa hayalinin bir dekordan ibaret gerçekliğine son derece çarpıcı bir göndermede bulunuyor.
Türkiye Pavyonu’nu temsil eden İnci Eviner’e değinmek gerek. ‘Biz, Diğer Yerde’ ismiyle, desenden performansa, görüntüden heykele, sesten mimariye, sonları her yere uzanan bir lisanı benimsiyor. İkonografisinin tüm öğelerini kullanıyor.
Olcay Gökal (mimar/restorasyon uzmanı)
Tersane bölgesi çok etkileyici
Bienal, Venedik’in karmaşık dar sokaklarını birbirine bağlayan özel yerlerinde tasarlanmış. Biri kentin büyülü tek büyük yeşil alanı olan ve yıllardır stantlarda kullanılan ‘SantElena Gardens’, başkası harabe görünümü ile ‘Arsenale’ bölgesi. Ve kentin içinde yayılmış birçok tarihi yer…
Beni de en çok etkileyen ise tersane bölgesi oldu. Su, kırmızı tuğla yapıların birlikteliği, yani mavi ve kırmızının her tonu… İtalyanlar tekrar yapacağını yapmış, bu harabeler ortasında estetik, işlevsel dokunuşlar yaparak biraz brüt beton, biraz ahşap, biraz metal ve yeşili o denli hoş yerleştirmişler ki yapıların her biri büyülü birer stant alanına dönüşmüş. Muvaffakiyet da bu galiba; sağlamlaştırılmış, inançlı gezilebilir lakin harabe halinin korunduğu bu yapıların birer sahneye dönüşmesi…
Bienal görsel ve işitsel tüm duyularınıza hitap eden türlü dizaynlarla karşımızda… Yeniden bienale paralel düzenlenen Palazzo Grassi (Lugo e Segni), Punta Della Dogana, bence kesin görülmesi gereken stantlar. İkincisinin yer aldığı yapının eski-yeni bağı çok kuvvetli ve bu da çağdaş sanat yapıtlarının tesirli biçimde sergilenebilmesini çok güçlendirmiş.
Unutmadan belirteyim; İtalya Pavyonu’nun girişini süsleyen ‘korten’ taç kapı da bence etkileyici bir görsel gösteri.
Murat AŞKIN (gezgin/sanatsever)
Nerede kalınır, ne yenir?
Karnavalı, çağdaş sanat bienali, mimarlık bienali, sinema şenliği ve yıl içinde muhakkak başlı diğer şenlikleriyle neredeyse her mevsim ‘yüksek sezon’ Venedik’te. Rezervasyonları erkenden yapmakta yarar var. Bence kalmaktan muhakkak şad kalacağınız kimi oteller şunlar: Büyük kanalın üzerindeki Otel Aman Venedik, Venedik’in sokaklarında kaybolmayı en sevdiğim bölgesi Dorsoduro’da yer alan Otel Ca’Pisani, Venedik’in tam merkezinde, Rialto Köprüsü’ne bir dakika yürüme uzaklığında yer alan süper teras görüntülü Otel H10 Palazzo Canova.
Yemek konusunda kent tam bir lezzet cenneti. Lakin ben size kesinlikle uğramanız gereken iki adres vereceğim. Bunlardan biri, mönüsü İtalyan et ve balık eserleri yüklü olan San Marco Meydanı’na birkaç dakikalık yürüyüş arasındaki lokanta Da Ivo. George Clooney’den Elton John’a, Madonna’ya uzanan sadık müşteri kitlesi ile biliniyor. Denk gelirseniz kabak çiçeğine sarılı karidesi, kırmızı sebzelerle bir arada servis edilen ve üzerine parmesan serpilmiş kuşkonmazı kesinlikle tavsiye ederim. Ana yemek olarak ise şahane sunumlu ıstakozlu spagetti olmazsa olmaz. Önereceğim ikinci lokanta ise Trattoria alla Rivetta. Klasik bir Venedik lokantası… Kapısında her daim kuyruk var. Taze mürekkepbalığının mürekkebi kullanılarak yapılan Seppia Risotto’yu kesinlikle denemelisiniz. Kasımda gidecekseniz eşsiz lezzetteki küçük yengeçleri de tatmadan dönmeyin.
