Paris’e 35 km uzaklıktaki Breteuil Şatosu, sözün gerçek manasıyla bir masal şatosu. 400 yıldan beri tıpkı aileye ilişkin şato, bugünkü sahibi Henri François de Breteuil’in yapıtı. 60’larda babasının şatoyu satış kararına annesiyle birlikte karşı çıkan, “Yüzyıllardır ailemize ilişkin bu hoş yapı ne 1789 ihtilali sırasında, ne de iki büyük dünya savaşında ziyan gördü. Böyleyken bu hoş yeri nasıl elden çıkarırız” diyerek babasıyla uğraşa giren vaktin liseli genci bugün sonuçtan çok şad. “Şatomuzun eski aşçısı başta olmak üzere devir şahitlerinin anlattığı kıssaların bugün orijinal nesillere aktarılıyor olmasından, bu tarihi yapıyı başta çocuklar herkesle paylaşmaktan çok memnunum.”
Şatonun bahçelerinin periyodun kültür bakanı Andre Malraux tarafından tarihi anıt sınıflamasına dahil edilmesi de daima onun gayretiyle olmuş. Bugün göz kamaştıran, halbuki ki o periyotta çok makûs durumda olan bahçelerin ve şatonun tadilatı birkaç yıl sürmüş. 1969, Breteuil Şatosu’nun halka açıldığı tarih. Evvelce yılda 12 bin ziyaretçi gelirken bugün sayı 130 bine ulaşmış. 1981-82 ortası İngilizlerin teklifiyle masal sahneleri hazırlamaya başladıkları periyot. Bakmışlar ki Charles Perrault’un dünyaca ünlü dört masalı çok ilgi görüyor, masal ve karakter sayısını artırıp şatonun farklı ek binalarında, hareketli sahneler hazırlamışlar. Külkedisi, Kırmızı başlıklı kız, Uyuyan hoş… Hepsi Charles Perrault imzalı. Perrault’un seçilmesinin nedeni büyük dede Louis de Breteuil. ‘Güneş Kral’ 14. Louis’in bakanlığını yapmış bu isim, kendisine bağlı çalışan Charles Perrault ile ayrıyeten arkadaşmış. İşte bu arkadaşlık ünlü muharririn masallarıyla şatoda ölümsüz hale getirilmiş.
Yabancıların çok bilmediği, Paris’in başşehirliğini ettiği Ile de France bölgesi okullarının ise yoğunlukla geldiği şatoda, ziyaretçi kümelerini Henri François de Breteuil karşılıyor. Söyleşimiz sırasında altını sıkça çizdiği “şatoyu herkesle paylaşmak” fikrinin bir göstergesi bu: “Çocuklar bir şato sahibiyle tanışıyor olmaktan daima çok memnunlar. Zannediyorum Fransa’da şatosu olup da ziyaretçisini karşılayan tek şahısım. Şatoya bağlı bu binada yaşıyorum, yıl boyunca her gün buradayım ve şato cinslerinin başlangıcını ben yapıyorum. Sonra kümesi rehberlere teslim ediyorum.” On yıl evvel kaybettiği ve her fırsatta hasretle andığı, “Bu şatoya kendi izini bıraktı” dediği eşi Severine de Breteuil’in, vaktinde bilhassa çocuk kümeleriyle tek tek ilgilendiğinin altını çiziyor.
Dünyaca ünlü tablolar maketleşince…
Şatoda yalnızca her biri birbirinden etkileyici masal canlandırmaları yapılmıyor. Eskrim dahil çeşitli şovlar, süreksiz stantlar de gerçekleştiriliyor. Kalıcı olarak güvercinliğe yerleştirilen ‘Breteuil’ler sofrada’ standı sanatçı Brigitte Duboc tarafından 2008’de hazırlanmış. Batı fotoğraf tarihine geçmiş 12 tablo maketleştirilmiş. Ortaçağdan 19. yy’ye yayılan bir süreçte yapılmış bu fotoğrafların ana konusu yemek ve sofra zevkleri. Kimi, yepyeni fotoğrafla teğe bir birebir maket eserler, güvercinlik üzere inanılmaz hoşluktaki bir tarihi yerde tek sözle büyüleyici. Daima tıpkı yerde geziyor hissi vermemek için, başta masal sahneleri olmak üzere şato daima yenileniyor. Şatoda değer verilen etkinliklerden biri de masalcı-meddahlar. Şato rehberlerinin her gün muhakkak bir saatte çocuklara anlattığı Perrault masalı, yeniden çocukların oylamasıyla seçiliyor.
Louvre’a satılan Teschen Masası!
Şatonun kalıcı koleksiyonu ortasında, 2016’da Paris’in dünyaca ünlü Louvre Müzesi’ne 12,5 milyon Euro’ya satılan Teschen Masası da varmış. Bugün şatoda, masanın üç boyutlu yazıcı yardımıyla teğe bir hazırlanan kopyası görülebiliyor. Breteuil, Katar buyruğunun bu masa için Louvre’dan daha yüksek bir sayı teklif ettiğini, bu türlü kıymetli bir yapıtın Fransa’da kalmasını ailecek tercih ettiklerini söylüyor. Şato koleksiyonunda Kral 18. Louis’e ilişkin tekerlekli koltukla (1824), tekrar Kral 10. Charles’in armağan ettiği 26 eski kitaptan oluşan küçük bir ‘hazine’ de var.
Şatoda bir de Marcel Proust odası mevcut. Büyük müellif, ‘Kayıp Vaktin İzinde’ başlıklı ünlü yapıtında Hannibal de Breaute isimli bir marki’den (marquis: asalet unvanı) kelam eder. Küstah, kibirli hali başta olmak üzere büsbütün makus özellikleriyle andığı bu karakterin, büyük dedelerden Henri de Breteuil olduğu biliniyor. Odada Paris’teki ünlü balmumu müzesi Grevin’e yaptırılan bir Marcel Proust modeli de sergileniyor. 1789 ihtilali sırasında giyotinde başı kesilen kral 16. Louis dahil hükümdarlara bakanlık etmiş aile bireyleriyle bilinen Breteuil’lerden bir de bilim bayanı çıkmış: Gabrielle-Emilie de Breteuil, öbür ismiyle Chatelet Markizi Emilie. Bilhassa Voltaire ile yaşadığı aşktan dolayı bilinen bu bayan Aydınlanma Çağı’nın değerli bir ismi olmuş. Matematik, fizik ve astronomi tutkunu; edebiyat ve ideoloji düşkünü markiz, birinci Fransız bilimkadını olarak anılıyor. Şatoda bir oda ona ve on beş yıl boyunca kocasının şatosunda daima bir arada yaşadıkları aşkı Voltaire’e ayrılmış.
Birbirinden etkileyici canlandırmalarla, ortalarında tarihi bir buzdolabının da bulunduğu araç gereçle baş döndürücü bir de mutfağı olan şatoda, İngiltere Hükümdarı 7. Edward dahil olmak üzere çok sayıda ünlü ve itibarlı konuk ağırlanmış. Bu görkemli yer, başta nikahlar olmak üzere çeşitli resepsiyonlar için de kiralanıyor. Aklınızda bulunsun.
