Suudi Arabistan’ın gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine ait 11 şüpheliyi yargıladığını fakat burada adaletin sağlanacağına inanmadığını tabir eden Callamard, cinayete ait üst seviye Suudi yetkililerin soruşturulmadığını ya da rastgele bir cezaya çarptırılmadığını vurguladı.
Callamard, geçen ay yayımladığı raporunda da belirttiği üzere Suudi Arabistan’ın Kaşıkçı cinayetinin sorumlusu olduğunu vurgulayarak, “Kaşıkçı cinayeti Suudi Arabistan’ın iç problemi değil. Kaşıkçı, ABD’de yaşayan ve Türkiye topraklarında yargısız bir formda infaz edilen bir gazeteci. Suudi Arabistan, kendi hudutları dışında hukuksuz, söz özgürlüğünü gaye alan, konsolosluk bağlantılarının kutsallığını tehdit eden ve milletlerarası toplumun çıkarlarına müdahale eden bir aksiyonda bulundu.” görüşünü paylaştı.
YÖNETİCİLERE ELEŞTİRİ
Bugüne kadar milletlerarası toplumun bu cinayete karşı tesirli bir adım atamamış olmasının “korkunç” olduğunu belirten Callamard, “Tüm dünyada kamuoyu Kaşıkçı için adalet istedi. Mahkemeler, Suud’a silah ihracatının olağan bir halde yürütülmesine karşı çıktı. Milletvekilleri Suudi Arabistan’a yaptırım uygulamak için adımlar attı lakin tüm bunlar yöneticilerin siyasetlerine neredeyse hiç yansımadı hatta birtakım yöneticiler bu adımları iptal etti.” tenkidinde bulundu.
Callamard, Osaka’da yapılan G-20 Doruğu’nda de Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’a karşı hal konmadığını belirterek, kimi ülkelerin Suudi Arabistan ile bağlantılarını olağanlaştırma adımlarına da reaksiyon gösterdi.
Suudi Arabistan’ın insan hakları ihlallerinin sürdüğünü vurgulayan Callamard, “Uluslararası aksiyon olmadan gibisi kabahatlerin tekrarlanacağı aşikar.” değerlendirmesinde bulundu.
FBI’A ÇAĞRI
Bundan sonra memleketler arası toplumun Kaşıkçı cinayeti konusunda tesirli bir soruşturma, bu cinayetin elebaşları ve sorumlularının da yargılanması için adım atması gerektiğini vurgulayan Callamard, “Cemal Kaşıkçı için adalet, Suudi Arabistan’ın çatlak isimli takibine bırakılmamalı. Bu cinayet ABD’nin çıkarlarını etkilediği için FBI bu davayı soruşturabilir ve soruşturmalı da.” daveti yaptı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kaşıkçı cinayeti konusunda ceza hukuku uzmanlarını görevlendirmesi ve memleketler arası bir soruşturma yapılması gerektiğini belirten Callamard, “BM’nin Kaşıkçı davasındaki kaçamak cevapları, sırf bu kurumu zayıflatmaya fayda.” tabirini kullandı.
Callamard, Kaşıkçı cinayetinin hesabının sorulmasının, ferdi özel raportörlerin ya da tek başına bir ülkenin sorumluluğu olmaması gerektiğinin altını çizerek, “Suudi Arabistan’ı ve üst seviye yöneticileri bu cinayetten sorumlu tutmanın jeostratejik ve ekonomik çıkarlara ziyan vereceği argümanına karşı çıkmalıyız. Adalet aramak, tüm ülkelerin daha uygun çıkarınadır.” değerlendirmesinde bulundu.
G-20 TEPESİ’NİN RİYAD’DA YAPILMAMASI ÇAĞRISI
Suudi Arabistan’dan insan haklarına uymasının istenmesinin öbür ülkeleri daha emniyetli bir ortak haline getirdiğini belirten Callamard, “Bu tıpkı vakitte Riyad’da G-20 Tepesi’nin yapılmamasını da gerektiriyor.” sözlerini kullandı.
Callamard, İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde milletlerarası toplumun insan haklarını korumak ve barışın sürdürülmesi için bir ortaya geldiğini anımsatarak, “Kaşıkçı cinayeti, gazeteciler, insan hakları savunucuları ve siyasi aktivistlere yönelik global trendin bir simgesidir.” görüşünü paylaştı.
Devlet ve devlet olmayan aktörlerin, muhaliflerini susturmak için agresif taktiklere başvurmasının arttığını belirten Callamard, makalesinde “Uluslararası toplum, bu düşmanca ortamı enine uzunluğuna tartmalı. Sessizlik, eylemsizlik ya da daha berbatı üstü kapalı yahut aşikar kabahat paydaşlığı, yalnızca daha fazla adaletsizlik ve global istikrarsızlığa yol açar. Artık harekete geçme vakti.” tabirine yer verdi.
“ÖZÜR DİLEMEYİ REDDETTİ”
Öte yandan Callamard, İngiltere’nin başşehri Londra’da “Cemal Kaşıkçı Suikasti: Aşikar Sır” bahisli panele katıldı.
Callamard, yaptığı konuşmada cinayetin işleniş haline dikkati çekerek, “Kaşıkçı’nın Suudi devlet imkanlarını kullanan Suudi devleti casusları tarafından öldürüldüğü dışında bir sonuç yok. Hasebiyle Kaşıkçı’nın öldürülmesi bir devlet cinayeti.” dedi.
Riyad’ın cinayete ait sorumluluğunu reddettiğine işaret eden Callamard, “Suudi Arabistan bir devlet olarak kurbanın ailesi ve Türkiye’den özür dilemeyi reddetti.” diye konuştu.
Suudi Arabistan’ın Kaşıkçı cinayetine ait BM raporunun hazırlanması evresinde iş birliğine yanaşmadığını vurgulayan Callamard, Suudi yetkililerle birçok kere irtibata geçtiğini, prosedür kapsamında rapor öncesi mektup gönderdiğini lakin bunlara karşılık verilmediğini anlattı.
YAPTIRIM DAVETİ YAPTI
Cinayetin sorumlularına karşı harekete geçilmesinin değerine değinen Callamard, “Eğer adım atılmazsa Suudi Arabistan ve başka devletlere gazeteci cinayetinin akabinde bir kızgınlık oluşacağı fakat daha sonra işlerin süratlice eskiye döneceğine dair ileti göndermiş oluruz. Kimi devlet önderlerinin göndermek istediği ileti bu.” değerlendirmesini yaptı.
Callamard, sorumlulara karşı yaptırım sisteminin da işletilmesi gerektiğini söyledi.
“G20 HAYALKIRIKLIĞI OLDU”
Japonya’daki G20 Başkanlar Doruğu’nda Kaşıkçı cinayetinin sorumlusu olarak gösterilen Suudi Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman’ın rastgele bir aksilikle karşılaşmamasına ait Callamard, “G20 hayalkırıklığı oldu. Görüşmeler sırasında ne olduğunu bilmiyorum fakat tepe sonundaki aile fotoğrafı çok şey söylüyordu. Donald Trump ve Muhammed Bin Selman’ın tokalaşması bana nazaran hiç güzel değildi.” değerlendirmesini yaptı.
