Acı tadı nedeniyle ‘sıra dışı lezzet’ olarak nitelendirilen kahve çeşitlerinden mırra, Güneydoğu Anadolu vilayetlerine gelen ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Mırranın imali, yeşil kahve çekirdeklerinin düzgünce kavrulup, havanda öğütülmesiyle başlıyor. Daha sonra ‘gümgüm’ ismi verilen büyük cezve içinde mangaldaki közde yaklaşık iki saat kaynatılan kahve, belirli basamaklarda telvesinden ayrıştırılıyor. Kaynadığı sırada birkaç sefer süzme, kahve ve su ekleme süreci gören karışım, tortusundan ayrıldıktan sonra kaküle ile bir mühlet daha kaynatıldıktan sonra servis için bakır işlemeli, ibriğe benzeyen cezveye aktarılıyor. Bu süreçler hasebiyle mırranın hazır hale gelmesi üç saati aşıyor.
Birlik duygusu pekiştiriliyor
Geleneksel olarak kulpsuz, küçük tek bir fincan ile ikram edilen mırranın servisinde hürmete ehemmiyet veriliyor. Mırra, yaşlıdan gence hakikat sunuluyor, böylelikle birlik hissinin pekiştiğine inanılıyor.
Zahmetli üretimi nedeniyle her vakit bulunamayan, geçmişte düğün, taziye üzere özel günlerde ikram edilen mırra, talep üzerine artık kafe ve gibisi işletmelerde yer almaya başladı. Merkez Artuklu ilçesinde Mehmet Öncel, tarihi Sokul Bakar Çarşısında otantik çay ocağında klasik halde mangal ateşinde yaptığı mırrayı müşterilerine sunuyor. Bilhassa kış aylarında mangal ateşinde bir yandan mırra pişirilirken, öteki yandan da dost sohbeti yapılıyor, türküler seslendiriliyor.
“Zahmetli kısmı pişirme aşaması”
Mırra ustası Öncel, kahve yapmayı babasından öğrendiği söyledi. Mırra imalinin başka kahve çeşitlerine nazaran çok zahmetli olduğuna işaret eden Öncel, “Kahve, suyu ve kakuleyi eklediğimiz cezveyi odun ateşinde pişiriyoruz. Asıl zahmetli kısmı pişirme basamağı. Telvesini alıp süzüyoruz sonra tekrar pişirip telvesini alıyoruz. Daha sonrada kaynatıp kıvamına gelinceye kadar bekleyip ateşten çekiyoruz.” dedi.
Hazır halde satışı da yapılmaya başlandı
Usta Rıdvan Garguli de mırranın daha evvel düğün ve taziye üzere yalnızca özel günlerde ikram edildiğini tabir ederek, kente gelen ziyaretçilerin talebi üzerine artık kafe ve gibisi işletmelerde de yapıldığını aktardı. Kaynatılmış mırra satışına da başladıklarını vurgulayan Garguli, “Şişeyle satıyoruz, alan kişi yalnızca konutuna götürüp ısıtıyor ve içiyor.” diye konuştu. Mırra içmeyi çok sevdiğini belirten Halit Kuş ise “Bu çay ocağında mırra yapılan günleri iple çekiyorum. Mırra içmeyi tavsiye ediyorum, herkes bu tadı damağında hissetmeli.” sözlerini kullandı.
“Tadına bakan hayran kalıyor”
Turizm seyahat acentesi işletmecisi İsmail Sincar, kente gelen konukların yöresel eserlere ilgi gösterdiğini söyledi. Vilayet dışından gelenlerin mırranın imalinin ve tadının çok merak ettiğini belirten Sincar, şöyle konuştu: “Bu kahvemizin tadı çok hoş. Tek bir makûs yanı var o da bağımlılık yapıyor. Gelen bütün konuklarımıza ikram ediyoruz. Vilayet dışından gelenler tadına bakıyor. Her tadına bakan da kesinlikle hayran kalıyor.” dedi.
