ABD Lideri Donald Trump, İran başkanı Ayetullah Ali Hamaney, Dışişleri Bakanı Cevad Şık ve 8 üst seviye kumandanı kapsayacak halde İran’a yönelik yeni yaptırımlar getiren başkanlık kararnamesini imzaladı. Böylelikle ABD’nin finansal yaptırım listesine eklenen Hamaney, Şık ve İranlı kumandanlar ABD finans sisteminden büsbütün izole edildi.
Trump, kararnameye ait yaptığı açıklamada, İran’ın ABD’ye ilişkin bir insansız hava aracını (İHA) düşürmesinin akabinde kelam konusu yaptırımların kaçınılmaz olduğunu belirterek, “İran’la ya da öbür bir ülkeyle çatışmaya girmek istemiyoruz lakin şunu söyleyebilirim ki İran’ın nükleer silah sahibi olmasına müsaade veremeyiz.” dedi.
Söz konusu gelişme sonrası İranlı yetkililer, ABD yaptırımlarının Washington ile diplomatik yolun kalıcı olarak kapandığı manasına geldiğini vurguladı.
Öte yandan Trump, toplumsal medya yoluyla ABD Merkez Bankası’na (Fed) yönelik tenkitlerini sürdürerek, “ABD’nin faiz indirimine ve nakdî gevşemeye muhtaçlığı var. Fed ne yaptığını bilmemesine karşın ABD tarihinin en uygun haziran aylarından birini gerçekleştirme yolundayız. Şayet Fed, hakikat olanı yapsaydı bir de o vakit ne olabileceğini düşünün… Dow Jones binlerce puan daha üstte olur, büyüme yüzde 4, hatta yüzde 5’lerde olabilirdi…” tabirlerini kullandı.
Gelişmeler sonrası artan jeopolitik risk algısıyla Brent petrolün varil fiyatı dün 65,7 dolara kadar yükselmesinin akabinde bugün 64,4 dolar civarında dengelendi. Yatırımcıların inançlı varlıklara yönelmesiyle dün yüzde 1,5 bedel kazanan altının ons fiyatı ise bugün 1.438,80 dolarla Mayıs 2015’ten bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
New York borsasında da bilhassa güç şirketleri paylarına gelen satışların tesiriyle S&P 500 endeksi yüzde 0,17 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,32 paha kaybederken, Dow Jones endeksi yatay seyretti. Dolar endeksi dün analistlerin dayanak olarak nitelendirdiği 96 sonunun altına inerken, bugün de düşüşünü sürdürdü ve 95,8 düzeylerinde dengelendi. ABD 10 yıllık tahvil faizleri ise tekrar yüzde 2 sonunun altına indi.
Analistler, ABD ile İran ortasında artan tansiyonun yatırımcıları inançlı liman alımlarına yönlendirdiğini, bu durumun altının ons fiyatında yükselişi, tahvil faizlerinde ise düşüşü beraberinde getirdiğini söyledi.
Trump’ın isterse Powell’ı misyondan alabileceğine yönelik açıklamalarının devam ettiğine dikkati çeken analistler, bugün ABD tarafında data akışının ağır olduğunu, İran tansiyonuna ait haberlerin ise piyasaların tarafı açısından kritik değere sahip bulunduğunu vurguladı.
Avrupa tarafında da Almanya’da Ifo İş Dünyası İtimat Endeksi, global ticaret ihtilafları ve Brexit’in Alman firmalarının ihracatını etkilemesi nedeniyle haziranda 97,4’e gerileyerek Kasım 2014’ten beri en düşük seviyeyi gördü. Jeopolitik risklerdeki artış ve negatif data sonrası Almanya’da DAX 30 endeksi yüzde 0,53 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,12 bedel kaybederken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi ise yüzde 0,12 yükseldi. Avro/dolar paritesi ise üst istikametli hareketini sürdürerek 3 ayın en yüksek düzeyi olan 1,14 sonunu aştı.
Asya tarafında da hisse piyasalarında negatif bir seyrin hakim olduğu görülürken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,5 kıymet kaybetti.
Yurt içinde, seçim belirsizliğinin ortadan kalkması sonrası banka paylarında ağırlaşan alımların tesiriyle Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün günü yüzde 1,23 kıymet yararıyla 95.182,49 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün 5,71 düzeylerine kadar gerilemesine rağmen artan jeopolitik risklerin tesiriyle günü 5,80’in üzerinden tamamlarken, bugün 5,83 hududunda hareket ediyor.
Analistler, bugün yurt içinde data takviminin zayıf olduğunu, yurt dışında ise ABD’de açıklanacak dataların takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksi için 96.250 puanın direnç, 92.500 puanın ise takviye olarak izleneceğini kaydetti.
