ABD Lideri Donald Trump, Türkiye’ye ABD ile ticarette vergi avantajı sağlayan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) kapsamındaki ülkeler listesinden Türkiye’nin çıkarıldığını ve ABD’nin Türkiye’den yaptığı çelik ithalatına uyguladığı yüzde 50 oranındaki gümrük vergisinin yüzde 25’e indirildiğini bildirdi. Yaptığı yazılı açıklamayla, Türkiye’yi GTS programından çıkaran talimatnamesinin ayrıntılarını kamuoyu ile paylaşan Trump, 4 Mart’ta Kongre’yi bu istikamette bir niyeti olduğu gerekçesiyle bilgilendirdiğini ve ilgili kısımdaki gerekli düzenlemeyi yaparak Türkiye’nin vergi muafiyetine tabi ülkeler listesinden çıkarıldığını kaydetti. Türkiye’nin GTS programından yararlanmasını mümkün kılan ekonomik düzeyin artık üstüne çıktığını vurgulayan Trump, kelam konusu kararın 17 Mayıs 2019’dan itibaren geçerli olacağını belirtti.
Trump, açıklamasında ABD’nin Türkiye’den ithal ettiği çelik eserlerine uyguladığı yüzde 50 oranındaki gümrük vergisinin tekrar yüzde 25’e indirildiğini de söz etti. Daha evvel Türkiye’den ithal edilen çelik eserlerine uygulanan yüzde 25’lik gümrük vergisinin neden yüzde 50’ye çıkarıldığını anlatan Trump, evvelki yıla kıyasla Türkiye’den ithal edilen çelik eserlerinde yüzde 48 azalma görüldüğünü belirtti. Tıpkı biçimde toplam çelik ithalatında da yüzde 12’lik bir azalma olduğunu söz eden Trump, bu sebeple artık kelam konusu verginin yine yüzde 25 seviyesine indirildiğini bildirdi.
ABD’Yİ DE ETKİLER
Bu gelişmeler sonrası Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye olarak global ticarette adil, sürdürülebilir ve kural bazlı bir sistemden yana olduklarını bildirdi. ABD’nin Türkiye’den yaptığı çelik ithalatında vergileri yüzde 50’den yüzde 25’e indirmesinin olumlu olduğunu belirten Pekcan, “Beklentimiz ikili ticaretin önündeki tüm mahzurların kaldırılmasıdır” sözünü kullandı. Pekcan, şunları kaydetti:
“Beklentimiz ikili ticaretin önündeki tüm pürüzlerin kaldırılmasıdır. Türkiye’nin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nden (GTS) çıkarılması kararı, iki ülke hükümetleri tarafından ilan edilen 75 milyar dolar ticaret hacmi amacıyla çelişmektedir. ABD ile ikili ticaretin önüne konulan mahzurlar yalnızca Türk firmalarını değil, ABD firmalarını da etkilemektedir. Kıymetli bir ticaret ortağımız olan ABD ile ticaret hacmimizi artırmaya yönelik çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz.”
1484 ESERDE SIFIR VERGİ BİTTİ
TÜRKİYE İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri İsmail Gülle, “GTS kapsamındaki eserlerimizin ihracatçıları, Amerika pazarında GTS dahilinde olmadan da tıpkı eserlerde 1 milyar doların üzerinde ihracat yapabildiklerini kanıtlamışlardır. Öbür taraftan, GTS sisteminden çıkmamız durumunda, 1484 eser kodunda sıfır olan vergi oranının artacağına şahit olacağız. Bu durum birinci basamakta elbette ihracatımızı bir ölçü etkileyebilir, lakin eserlerimizin fiyat/kalite performansı, ihracatımızın süratle evvelki düzeyden de öte sayılara ulaşması için kâfi olacaktır” dedi. GTS’den çıkmanın, geçen aylarda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Lideri Donald Trump ortasında konuşulan 75 milyar dolar maksadına olumsuz bir tesiri olacağını belirten Gülle, çelik ithalatında vergi oranının düşmesinin ise dal için son derece olumlu bir gelişme olduğunu kaydetti.
TÜRKİYE ABD’YE MİSİLLEME YAPTI
ABD idaresi, 10 Ağustos’ta yaptığı açıklamayla, Türkiye’den yapılan çelik ithalatına uygulanan vergiyi yüzde 50’ye, alüminyum ithalatına uygulanan vergiyi de yüzde 20’ye çıkarmıştı. Türkiye ise kelam konusu kararın Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına alışılmamış olduğunu kaydederek, ABD’yi DTÖ’ye şikayet etmişti. ABD’nin kararında değişiklik olmayınca Türkiye 21 Haziran 2018’den itibaren ABD’den ithal edilen 22 esere ek vergi koymuştu. 533 milyon dolarlı bu misillemeyle ABD’den ithal edilen alkollü içeceklerin ek vergisi yüzde 140, arabaların yüzde 120, kozmetik gereçlerin ise yüzde 60 olmuştu.
44 YIL SONRA GTS’TEN ÇIKTIK
ABD’de 1974’te yürürlüğe giren ve Türkiye’nin 1975’te dahil olduğu GTS programı kapsamında, uygun kriterleri taşıyan 121 ülkenin yaklaşık 4 bin kalem eseri Amerikan pazarına gümrüksüz olarak girebiliyor. ABD’nin Türkiye’den GTS kapsamı ithalatında ziraî eserler, otomotiv aksam ve kesimleri, değerli taşlar ve mücevherat, plastik, makina ve aksam-parçaları ön plana çıkıyor. ABD Lideri Trump, mart ayında yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin ekonomik durumu göz önünde bulundurularak artık GTS’den yararlanan gelişmekte olan ülkeler listesinde olmaması gerektiğini düşündüğüm için bu adımı atıyorum” demişti.
