Rusya Ukrayna savaşının başlamasının akabinde yükselen güç hammadde fiyatlarına karşı birtakım ülkeler maliyet artışlarına karşı Kızılay travestileri yeni önlemleri devreye aldı Bu önlemlerden biri olan azami uzlaştırma fiyat sistemi AUF Türkiye de de nisan ayında uygulanmaya başlandı Ekim ayında 6 ay daha uzatıldı EPDK tarafından sistem devreye Konak travestileri alındığında yaşanan global gelişmeler sebebi ile doğalgaz ve kömür üzere ithal güç hammaddelerindeki maliyet artışının arz güvenliğini sekteye uğratmamasının hedeflendiği kamuoyu ile paylaşmıştı AUF süreci başlarken kaynak bazlı destekleme sistemi Konya travestileri kapsamında piyasa kaidelerine uygun olarak yapılmış olan ikili mutabakatlar muaf tutuldu Tüketiciye karşı yükümlülükler içeren bu mutabakatlar sabit fiyatlı olarak imzalanmıştı ve harika maliyet artışlarına karşı da tüketicileri koruyan nitelikteydi Konyaaltı travestileri Bu kapsamda üreticilerin sabit fiyatlı ve son tüketiciye ulaşan bu mutabakatlarını piyasa işletmecisi olan EPİAŞ a sunmaları kendilerine bildirildi ve ikili muahedeler garanti altına alındı
TÜKETİCİYE YANSITILMASI GEREKİYORDU
EPDK sistem Küçükyalı travestileri içerisinde beyan edilen bütün mutabakatların fiyat ve ölçülerinin gerçekleşme pahalarını inceledi Bu incelemeler sonunda sisteme alışılmamış fiyat hareketlerini tespit ettiği öğrenildi AUF kapsamında son tüketiciye ulaşması gereken bedellerin kimilerinin yanlışlı kimilerinin ise kasıtlı olarak EPİAŞ a gerçeğe ters nitelikte beyan edildiği ortaya çıktı Kimi bildirimlerde de sonradan değiştirilen muahede fiyatları ve ölçüleri ile AUF kapsamında tüketiciye sağlanacak kazanımın engellendiğinin tespit edildiği anlatıldı Üretim tüketim dengesizliği üretim tesisi arızası şebeke sorunları üzere nedenlerle de oluşabilen bu fiyat hareketlerinin ilgili şirketler tarafından düzeltilerek gerekli iadelerin yapılacağı vurgulandı
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR
EPDK tarafından belirlenmiş olan azami uzlaştırma fiyatları maliyetlerde oluşan yükseliş ve düşüşler takip edilerek güncelleniyor AUF Destekleme Bedeli uygulaması devam ettiği sürece güç yakıt kaynağına nazaran özgür elektrik piyasasında bir santralın en fazla ne kadar gelir elde edeceğini belirliyor Sistem yüksek maliyetli kaynaklardan elektrik üreten santralların maliyet açığının bir kısmını düşük maliyetli güç üreten santrallardan karşılamayı öngörüyor Hür piyasada oluşan bedeller ile azami uzlaştırma fiyatları ortasındaki fark destekleme bedeli olarak kaynak bazlı destekleme havuzunda toplanıyor Bu havuzda oluşan gelir düzenlemeye tabi bütün tüketicilerin elektrik tüketimleri için kullanılarak tüketicilerin piyasada oluşan artışlardan korunması sağlanıyor Yetkililer AUF ile birlikte hiçbir santralın kapatılmadığını ve güç arz güvenliğinde rastgele bir düşünce yaşanmadığını söylediler Yetkililer ayrıyeten tüketicilerin de memleketler arası piyasalardaki inanılmaz maliyet artışlarından kaynaklanan fiyat hareketlerinden korunmuş olduğunu lisana getiriyorlar
KİMLER İADE EDECEK
EPDK nın kelam konusu kusurları yapan ya da taammüden piyasayı manipüle etmeye kalkıştığı tespit edilen şirketlerin gerçek dışı beyanlarla kasasına koyduğu 11 milyar lira şirketler tarafından tüketicilere İADE edilecek Bu bedelin direkt tüketicilerin faturasını yansıyacağı belirtildi Uzmanlar şirketlerin bu süreçleri nedeniyle vatandaşın cebine gidecek paraya el konulmuş olduğunu hatırlatarak 11 milyar liranın iade edilmesinin indirim üzere algılanmamasını lakin ocak ayının başında yapılmayan artırımda AUF un katkısının olduğunu hatırlattılar Uzmanlar bu durumun maliyeti azaltacağını da kaydettiler 11 milyar liranın yaklaşık 3 2 milyar liralık kısmı Limak ve IC İçtaş yaklaşık 2 3 milyar liralık kısmı Rahmet Güç Kümesi yaklaşık 1 8 milyar liralık kısmı KOLİN Güç 1 2 milyar liralık kısmı ODAŞ olmak üzere toplamda 40 şirket tarafından iade edilecek Bu şirketlerle ilgili EPDK nın soruşturma süreci başlattığı belirtilirken önümüzdeki günlerde savunmalarının alınacağı öğrenildi
